យោងតាមគេហទំព័ររបស់វិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យារដ្ឋម៉ាសាឈូសែតសហរដ្ឋអាមេរិក MIT (Massachusetts Institute of Technology) នៅខែមករា ឆ្នាំ២០១៧ វិស្វករគីមីនៅវិទ្យាស្ថានបានកែច្នៃសំណល់ក្នុងផ្ទះឱ្យទៅជាឌីយេហ្សែល Renewable diesel ដែលអាចជំនួសឌីយេហ្សែលចម្រាញ់ពីប្រេងកាត។ តាមការចេញផ្សាយបន្ថែមរបស់ Forbes ការកែច្នៃនេះក៏បានក្លាយជាផលិតកម្មមួយដែលមានកំណើនសន្សឹមៗនៅអាមេរិកខាងជើង ក្នុងនោះមានសហរដ្ឋអាមេរិកដែលបានបណ្តាក់ទុនច្រើនលើវិស័យប្រេងកែច្នៃនេះ។ ផ្អែកតាម BP Statistical Review of World Energy 2020 ស្តីពី ថាមពលពិភពលោកឆ្នាំ ២០២០ សហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែជាប្រទេសនាំមុខទី១ក្នុងពិភពលោកក្នុងការប្រើប្រាស់ប្រេងឥន្ធនៈដែលមានបរិមាណ ១៩,៤ លានបារ៉ែលក្នុង១ថ្ងៃស្មើនឹង ១៩,៧% នៃស្ថិតិពិភពលោក។ នៅរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ អាមេរិកបានងាកមករកទស្សនវិស័យនៃការប្រើប្រាស់ថាមពលដោយចីរភាព sustainable និងជំរុញរោងចក្រប្រេងឱ្យកែច្នៃវត្ថុធាតុដើមកើតឡើងវិញមកធ្វើជាឥន្ធនៈ Renewable diesel ក្នុងការកាត់បន្ថយការបំពុលបរិស្ថាន។
តើអ្វីជាសារប្រយោជន៍របស់ការពិសោធន៍និងចង្វាក់ផលិតកម្មមួយនេះ?
ប្រេងឌីយេហ្សែលឬហៅម្យ៉ាងទៀតថាម៉ាស៊ូតជាប្រភេទឥន្ធនៈចំហេះដែលចម្រាញ់ពីប្រេងកាត។ ចំហេះឌីយេហ្សែលបញ្ចេញថាមពលដែលបញ្ឆេះឱ្យយានយន្តដំណើរការទៅមុខ ប៉ុន្តែវាបង្កផលប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់បរិស្ថានតាមរយៈការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនឌីអុកស៊ីត (CO2) ទៅក្នុងបរិយាកាស។ តម្រូវការប្រេងឥន្ធនៈបានកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ជាពិសេសសម្រាប់បញ្ចូលយានយន្តដើម្បីដឹកជញ្ជូនជាប្រចាំ ហេតុនេះទើបសហរដ្ឋអាមេរិកបានជំរុញការស្រាវជ្រាវរកនូវថាមពលដទៃដែលអាចមកជំនួស។ នៅឆ្នាំ២០១៧ មានការធ្វើពិសោធន៍ក្រោមការឧបត្ថម្ភពីនាយកដ្ឋានថាមពលរបស់អាមេរិក (U.S. Department of Energy) នៅ MIT ដែលដឹកនាំដោយសាស្ត្រាចារ្យផ្នែកវិស្វកម្មគីមីនិងបច្ចេកវិទ្យាជីវៈ លោក Gregory Stephanopoulos បានកែច្នៃសំណល់ពីប្រេងចម្អិនអាហារ ឬប្រេងរុក្ខជាតិ ឱ្យទៅជាប្រភពនៃឥន្ធនៈចំហេះ ប៉ុន្តែការពិសោធន៍នៅមានឧបសគ្គច្រើន។ ឌីយេហ្សែលកែច្នៃរួចមានអានុភាពថាមពលប្រហាក់ប្រហែលនឹងឌីយេហ្សែលប្រេងកាតធម្មតាដែរ។ បើយោងតាម European Biodiesel Board និង MIT វត្ថុធាតុដើមក្នុងការធ្វើផលិតកម្មឥន្ធនៈកែច្នៃនេះរួមមាន ប្រេងរុក្ខជាតិបានពីធញ្ញជាតិ ក៏ដូចជាសំណល់ប្រេងឆាពីផ្ទះបាយ ដែលមានតម្លៃថោកនិងច្នៃឡើងវិញបាន។ Renewable diesel បានជួយកាត់បន្ថយពី ៥០% ទៅ ៨០% នៃឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ក្នុងបរិយាកាស ឧទាហរណ៍ ឧស្ម័នកាបូនឌីអុកស៊ីត។
ឱកាសទីផ្សារអាមេរិកនិងគម្រោងនាំមុខការឈានជើងចូលក្នុងទីផ្សារពិភពលោកឱ្យបានមុន
តាមរយៈសារពត៌មាន New York Times បានចុះផ្សាយពីផលចំណេញសេដ្ឋកិច្ចដល់ក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មប្រេងរបស់អាមេរិកពីការវិនិយោគលើ Renewable diesel នេះ ទោះជាទីផ្សារបានធ្លាក់ចុះបន្តិចអំឡុងពេលជួបបញ្ហា COVID19 ។ អ្វីដែលគួរចាប់អារម្មណ៍នោះគឺកាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០ ថ្មីៗនេះ ក្រុមហ៊ុនវិនិយោគនិងផ្តល់សេវាហិរញ្ញវត្ថុ Morgan Stanley ដែលជាសាជីវកម្មធំបំផុតមួយនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ក៏បានមើលឃើញពីគុណតម្លៃនៃឧស្សាហកម្មមួយនេះ ហើយអ្វីដែលសំខាន់ជាងនេះទៅទៀតគឺ ការសម្លឹងមើលឃើញឱកាសមាសឱកាសប្រាក់នាពេលអនាគត។ បន្ថែមពីនេះទៀត Morgan Stanley បានប្រមើលឃើញពីសន្ទស្សន៍លូតលាស់ដែលអាចជាឱកាសជំរុញអាមេរិកនាំមុខចូលទីផ្សារពិភពលោកឱ្យបានមុនគេដើម្បីទទួលបាន First Mover Advantage។ នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២០ ក្រុមហ៊ុន Valero Energy របស់ Howard Smith ដែលជាក្រុមហ៊ុនឥន្ធនៈធំមួយក្នុងចំណោមក្រុមហ៊ុនប្រេងធំៗនៅអាមេរិកបានវិនិយោគជាមួយនឹង Darling Ingredients ដែលជាក្រុមហ៊ុនចំណីអាហារនៅលូស៊ីអាណា (Louisiana) លើគម្រោង Diamond Green Diesel។ Diamond Green Diesel គឺផ្តោតសំខាន់លើផលិតកម្ម Renewable diesel ហើយក្នុងឆមាសដំបូងនៃឆ្នាំ២០២០ ក្រុមហ៊ុនទទួលបានកំណើនចំណូល ៨០% ពីវិស័យមួយនេះ គិតជាទឹកប្រាក់ប្រមាណ ៣២៧,៥ លានដុល្លារអាមេរិក។ នៅឯប៉ែកសហគមន៍អឺរ៉ុបវិញ ក៏មានកំណើតឧស្សាហកម្មដូចគ្នានេះនៅបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនដូចជា ប្រទេសអាឡឺម៉ង់ អ៊ីតាលី បារាំង អូស្ត្រៀ និងស៊ុយអែត។ បើយើងក្រឡេកទៅមើលទីផ្សារពិភពលោកពេលថ្មីៗនេះវិញ ភ្នាក់ងារវាយតម្លៃឥណទានអាមេរិកធំជាងគេ S&P Global Ratings បានចុះបញ្ជីតម្លៃប្រេងឥន្ធនៈធើ្វពីបន្លែ Hydrotreated vegetable oil (HVO) របស់សហគមន៍អឺរ៉ុប។ ទោះជាពុំទាន់មានសន្ទស្សន៍ខ្ពស់ក្នុងទីផ្សារបើធៀបនឹងទីផ្សារប្រេងកាតធម្មតា ប៉ុន្តែមិនមែនមានន័យថាគ្មានកំណើនទេ ព្រោះនៅក្នុងការសិក្សាទីផ្សារសេរី វាត្រូវការរយៈពេលសមស្របមួយដើម្បីឱ្យឧស្សាហកម្មថ្មីអាចឈរជើងនឹងនរក្នុងទីផ្សារពិភពលោក (Time for new industry to mature)។
តើការកែច្នៃឌីយេហ្សែលនេះអាចនឹងផ្តល់ផលអ្វីខ្លះដល់ឧស្សាហកម្មប្រេងរបស់អាមេរិក?
មានក្រុមហ៊ុនប្រេងជាច្រើនដែលមានការព្រួយបារម្ភចំពោះកំណើតឧស្សាហកម្មនេះដោយគិតថាវិស័យនេះអាចនឹងដណ្តើមយកទីផ្សារពីពួកគេ។ ក្នុងនោះមានក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនបានងាកទៅវិនិយោគលើវិស័យថាមពលកកើតឡើងវិញបន្ថែមពីលើអាជីវកម្មប្រេងរបស់គេដែរ។ បន្ទាប់ពីការឈ្នះឆ្នោតរបស់លោក ចូ បៃដិន (Joe Biden) អាមេរិកមានគោលបំណងក្នុងការពង្រឹងវិស័យថាមពលកកើតឡើងវិញនេះបន្ថែមទៀត។ តាមការចេញផ្សាយរបស់ភ្នាក់ងារស្រាវជ្រាវផ្នែកថាមពល S&P Global Platts ថាមានការរំពឹងថានឹងអាចមានកំណើនផលិតកម្មនៅអាមេរិកដល់ ៣,៨ លាន gallons ស្មើនឹង ០,១ លានបារ៉ែល ឬស្មើនឹង ៥% នៃផលិតកម្មទាំងមូលនៅឆ្នាំ២០២៥។ ជាមួយគ្នានេះ រដ្ឋាភិបាលអាមេរិកនៅតែមានសុទិដ្ឋិនិយមចំពោះការវិវឌ្ឍសន្សឹមៗមួយនេះ ហើយថែមទាំងមានឧបត្ថម្ភធនដល់រាល់ផលិតកម្មនិងការស្រាវជ្រាវបន្ថែមទៀតក្រោមការជ្រោមជ្រែងពីការិយាល័យស្រាវជ្រាវនិងអភិវឌ្ឍន៍អាមេរិក (Office of Research and Development)។
សរុបមកការផ្លាស់ប្តូរមកធ្វើការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពត្រូវបានក្លាយជាគោលការណ៍របស់ប្រទេសជាច្រើនក្នុងពិភពលោក ក៏ដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិកសព្វថ្ងៃដើម្បីការពារនូវធនធានដែលងាយបាត់បង់និងកិច្ចការពារបរិស្ថាន។ ក្រៅអំពីនេះ អាមេរិកក៏កំពុងស្វែងរកឱកាសក្នុងការជ្រៀតចូលក្នុងទីផ្សារពិភពលោកម្តងបន្តិចៗជាមួយប្រទេសផ្សេងៗទៀត។ ដូចនេះ វានៅមិនអាចប៉ាន់ស្មានបាននៅឡើយថាយុទ្ធសាស្ត្រចាប់់ផ្ដើមមុនគេរបស់អាមេរិក (First Mover Advantage) នឹងអាចទទួលបានប្រយោជន៍នៅឡើយទេ ប៉ុន្តែវាជាការផ្លាស់ប្ដូវដ៏សំខាន់មួយក្នុងការឈានទៅអភិវឌ្ឍឧស្សាហកម្មបែបថ្មីនិងប្រកបដោយនិរន្តរភាព៕ #កម្មវិធី_ថង់ប្រាជ្ញា
