ផ្ដើមពីបណ្ដាញសង្គមសម្រាប់រាំកំសាន្ដនិងច្រៀងដោយមិនបញ្ចេញសម្លេង (Lip-sync) ក្នុងវីដេអូខ្លីៗពាសពេញសកលលោក TikTok ក៏បានក្លាយជាសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចនិងទីលាននយោបាយ។ ការរីកចម្រើនយ៉ាងឆាប់រហ័សរបស់ Tiktok គឺដោយសារតែមានភាពងាយស្រួលក្នុងការប្រើប្រាស់ រួមផ្សំជាមួយបច្ចេកវិទ្យា Interest Graph បានមកពីបច្ចេកទេស A.I ដែលអាចកំណត់ពីមាតិកាដែលអ្នកប្រើប្រាស់ចាប់អារម្មណ៍តាមរយៈពេលវេលានិងការចូលរួម (engagement) របស់អ្នកប្រើប្រាស់។ មួយវិញទៀត ការផ្លាស់ប្ដូរចំណាប់អារម្មណ៍ពីការទស្សនាវីដេអូដែលមានរយៈពេលវែងបានជួយឱ្យសក្ដានុពលរបស់ TikTok រីកយ៉ាងលឿនដែលមានអ្នកប្រើប្រាស់ជាច្រើនលាននាក់ពាសពេញសកលលោក រាប់ចាប់ពីយុវជនរហូតដល់អ្នកជំនួញក្នុងការពង្រីកទីផ្សារបស់ខ្លួននិងអ្នកនយោបាយជាច្រើនរូប។
TikTok គឺជាបុត្រសម្ព័ន្ធរបស់ក្រុមហ៊ុន ByteDance ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយលោក Zhang Yiming ដែលជាជនជាតិចិននិងមានអាយុ៣៥ឆ្នាំ។ យោងតាមការចេញផ្សាយរបស់ Forbes លោក Zhang Yiming គឺជាមហាសេដ្ឋីវ័យក្មេងដែលមានទ្រព្យរហូតដល់ជាង ១៦,២ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក និងត្រូវជាមហាសេដ្ឋីមានជាងគេលំដាប់ទី១០នៃប្រទេសចិន។ យោងតាមការចេញផ្សាយរបស់ Digital ក្នុងឆ្នាំ២០២០នេះ TikTok មានអ្នកកំពុងប្រើប្រាស់រហូតដល់ ៨០០ លាននាក់។
ត្បិតតែ TikTok ជាបណ្ដាញសង្គមដែលទើបនឹងបង្កើតឡើងរយៈពេលចុងក្រោយនេះ ប៉ុន្តែសឹងតែអាចប្រកួតប្រជែងជាមួយរៀមច្បងចាស់វស្សាដូចជា Facebook Google Youtube ជាដើម។ យោងតាមរបាយការណ៍របស់ Bloomberg បណ្ដាញសង្គម Facebook រួមជាមួយ Instagram អាចរកប្រាក់ចំណូលពីពាណិជ្ជកម្មចំនួន ២០ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិកនៅឆ្នាំ២០១៩។ ចំណែកឯ Google រួមជាមួយ Youtube អាចរកប្រាក់ចំណូលបាន ១៥,១ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក នៅឆ្នាំ២០១៩។ ក្រឡេកមើលប្រាក់ចំណូលរបស់ ByteDance យោងតាមរបាយការណ៍របស់ Bloomberg នៅឆ្នាំ២០១៩ គឺមានចំនួន ១៧ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក ដែលក្នុងនោះមានប្រាក់ចំណេញចំនួនលើសពី ៣ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក។ គួររំលឹកបន្តិចថា ByteDance ប្រើរយៈពេលតែមួយឆ្នាំក្នុងការធ្វើឱ្យប្រាក់ចំណូលកើនឡើងទ្វេដង ព្រោះកាលពីឆ្នាំ២០១៨ ប្រាក់ចំណូលរបស់ ByteDance មានត្រឹមតែ ៧,៤ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិកប៉ុណ្ណោះ។ ផ្អែកតាមការចេញផ្សាយរបស់ Reuters ទ្រព្យសកម្ម (Asset) របស់ TikTok ត្រូវបានគេប៉ាន់ស្មានថាមានចំនួនប្រមាណចន្លោះពី ២៥ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក ទៅ ៣០ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក ខណៈដែល ByteDance មានទ្រព្យសកម្មប្រមាណ ១៤០ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក។
អ្វីដែលយើងគួរតែចាប់អារម្មណ៍មួយទៀតនោះគឺ ទោះបីជា TikTok មានស្ថាបនិក និងមានដើមកំណើតចេញពីប្រទេសចិន ប៉ុន្តែអ្នកប្រើប្រាស់ទូទៅក្នុងពិភពលោកមិនអាចចូលមើលឬស្វែងរកព័ត៌មានឬវីដេអូខ្លីៗរបស់អ្នកប្រើប្រាស់នៅក្នុងប្រទេសចិនតាមរយៈ TikTok នេះបានឡើយ។ ប្រទេសចិនប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមមួយទៀតមានឈ្មោះថា Douyin ដែលមានលក្ខណៈដូចគ្នានឹង TikTok ដែរ។ Douyin គឺជាបងបង្កើតរបស់ TikTok ដែលឈានជើងចូលវិស័យបណ្ដាញសង្គមនៅក្នុងប្រទេសចិននៅក្នុងឆ្នាំ២០១៦ ដែលក្រោយមក ក្រុមហ៊ុន ByteDance ក៏បានបង្កើត TikTok ឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៧។ ផ្លាកសញ្ញារបស់ TikTok និង Douyin គឺដូចគ្នា ក៏ប៉ុន្តែ TikTok ត្រូវបានបង្កើតឡើងសម្រាប់ទីផ្សារអន្តរជាតិ ចំណែកឯ Douyin សម្រាប់ទីផ្សារក្នុងស្រុកចិន។ TikTok និង Douyin មិនមែនជាបណ្ដាញសង្គមទីមួយដែលបែងចែកអ្នកប្រើប្រាស់ក្នុងស្រុកនិងក្រៅស្រុកទេ។ ការបែងចែកនេះក៏ប្រហែលជារដ្ឋាភិបាលចិនមិនចង់ឱ្យប្រទេសរបស់ខ្លួនទទួលរងសកលភាវរូបនីយកម្មច្រើនពេក ដែលអាចប៉ះពាល់ដល់តម្លៃសង្គមនិងប្រពៃណីរបស់ខ្លួន។ ឆន្ទៈក្នុងការការពារផ្នត់គំនិតសង្គមនិយមនិងប្រពៃណីបានចែងយ៉ាងច្បាស់នៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញចិនមាត្រា២៤ ដែលបានចែងអំពីការពង្រឹងការកសាងសង្គមនិយម រួមជាមួយការរីកចម្រើននៃវប្បធម៌និងមនោគមវិជ្ជាដោយលើកកម្ពស់ការអប់រំលើភាពថ្លៃថ្នូរ ក្រមសីលធម៌ ចំណេះដឹងទូទៅ វិន័យនិងប្រព័ន្ធច្បាប់។ មួយវិញទៀត យោងតាមច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌចិនឆ្នាំ១៩៩៧ បានចែងពីការហាមមាតិកាអាសអាភាសជាច្រើនរូបភាពដូចជា ការចុះផ្សាយរឿងភាគយន្ដ វីដេអូ សម្លេងជាដើម។ ហេតុដូចនេះហើយ ការបែងចែកអ្នកប្រើប្រាស់ក្នុងស្រុកនិងក្រៅស្រុកមិនត្រឹមតែអាចឱ្យប្រទេសចិនទប់ស្កាត់ការលាយឡំនៃមនោគមវិជ្ជាទេ ថែមទាំងអាចបង្ការការផ្សព្វផ្សាយមាតិកាអាសអាភាសតាមរយៈបណ្តាញសង្គមក្នុងប្រទេសចិនផងដែរ ហើយក៏ជាហេតុដែលធ្វើឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់ TikTok និង Douyin ហាក់ដូចជានៅក្នុងពិភពពីរផ្សេងគ្នា។
កាលពីឆ្នាំ២០២០ លោកប្រធានាធិបតីជិតផុតអាណត្ដិលោក ដូណាល់ ត្រាំ បានព្យាយាមលក់មុខចិននៅឆាកអន្តរជាតិផងនិងជាទុនក្នុងការឃោសនាបោះឆ្នោតផង ដោយប្រកាសបំណងចង់ហាមមិនឱ្យមានបណ្ដាញសង្គមចិនមួយចំនួនដូចជា TikTok WeChat ជាដើមនៅលើទឹកដីសហរដ្ឋអាមេរិក។ លោកបានប្រើប្រាស់តាក់ទិចពីការគំរាមកំហែងសន្តិសុខជាតិដោយចោទប្រកាន់ TikTok ថាអាចបញ្ជូនទិន្នន័យអ្នកប្រើប្រាស់នៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិកទៅរដ្ឋាភិបាលចិន។ លើកដំបូង លោកបានផ្ដល់ជម្រើសពីរទៅក្រុមហ៊ុន TikTok ក្នុងនោះគឺការលក់ TikTok ទៅក្រុមហ៊ុនអាមេរិកដើម្បីគ្រប់គ្រង និងទីពីរគឺបិទ TikTok ក្នុងទឹកដីសហរដ្ឋអាមេរិក។ សំនួរដែលយើងគួរសួរនោះគឺ “តើសហរដ្ឋអាមេរិកពិតជាស្រលាញ់និងគោរពសិទ្ធិបុគ្គលមែនដែរឬទេ?” គួរលើកឡើងបន្តិចថា កាលពីឆ្នាំ២០១៦ ក្រុមហ៊ុន Microsoft បានរិះគន់និងប្ដឹងរដ្ឋបាលសហរដ្ឋអាមេរិកដោយសារក្រុមហ៊ុននេះត្រូវបញ្ចេញទិន្នន័យអ្នកប្រើប្រាស់ជាងច្រើនទៅកាន់រដ្ឋាភិបាលអាមេរិក ដែលករណីខ្លះមិនមានដីកាបង្គាប់ត្រឹមត្រូវ និងករណីខ្លះមិនបានបញ្ជាក់ច្បាស់ពីពេលវេលានៃការបញ្ឈប់បញ្ជូនទិន្នន័យរបស់បុគ្គលនោះទេ។ ជាមួយគ្នានេះដែរ ក៏មានករណីបែកធ្លាយនូវព័ត៌មានសម្ងាត់មួយចំនួនរបស់ពិភពលោកដោយ Wikileak ដែលបានចោទប្រកាន់ថាជាស្នាដៃរបស់ CIA FBI និងNSA ក្នុងការលួចទិន្នន័យពីប្រទេសដទៃ ហើយអាមេរិកក៏កំពុងព្យាយាមយកស្ថាបនិករបស់ Wikileak មកកាត់ទោសផងដែរ។ អ្វីដែលយើងគួរលើកមកមួយទៀតនោះគឺ លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានដឹងពីភាពមិនប្រក្រតីនៃអ៊ីម៉ែលរបស់លោកស្រី Hilary Clinton និងបានយកបញ្ហានេះមកប្រើប្រាស់នៅរយៈពេលសំខាន់បំផុតដែលកៀកនឹងថ្ងៃបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៦។ #កម្មវិធី_ថង់ប្រាជ្ញា #The_SEED #TikTok
អ្នកអាចចូល subscribe Telegram ផ្លូវការរបស់ The SEED តាមរយៈ https://t.me/TheSEED
អត្ថបទចែករំលែកដោយ៖ លោក ហ៊ុយ បញ្ញាវ័ន្ដ
គំនូរច្នៃប្រឌិតដោយ៖ កញ្ញា គង់ រដ្ធាវី
