បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុគឺជាបញ្ហាមួយដែលពិភពលោកកំពុងតែមានការព្រួយបារម្មណ៍ ដោយហេតុនេះហើយប្រទេសជាច្រើនកំពុងតែព្យាយាមប្រើប្រាស់កិច្ចសហប្រត្តិបត្តិការផ្សេងៗដដើម្បីទប់ស្កាត់វា។ នៅក្នុងអត្ថបទនេះយើងនឹងធ្វើការបកស្រាយអំពីសន្និសិទអន្តរជាតិមួយឈ្មោះថា COP ហើយយើងនឹងក្រលេកទៅមើលអំពីស្ថានការបច្ចុប្បន្នអំពីបញ្ហាប្រឈមដែលអាចកើតមានឡើងនៅក្នុងការសម្រេចគោលដៅរបស់ COPនេះផងដែរ។
តើអ្វីទៅគឺជា Conference of Parties (COP)?
Conference of Parties (COP) ឬដែលអាចហៅជាភាសារខ្មែរបានថា«សន្និបាតភាគី»គឺជាសន្និបាតស្តីអំពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ដែលរៀបចំឡើងនៅក្រោមអនុសញ្ញាក្របខ័ណ្ឌស្តីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (UNFCCC)។ សន្និបាតនេះតែងតែប្រព្រឹត្តទៅជារៀងរាល់ឆ្នាំ ហើយនៅក្នុងឆ្នាំ២០២១នេះផងដែរ សន្និបាតនេះនឹងត្រូវធ្វើការរៀបចំឡើងជាលើកទី២៦ (COP26) នៅក្នុងខែកញ្ញា ដោយមានចក្រភពអង់គ្លេសធ្វើជាប្រធានសន្និបាត។ សន្និបាត COP នេះត្រូវបានប្រារព្ធឡើងជាដំបូងនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៥ ហើយសមាជិកនៅក្នុងអនុសញ្ញាក្របខ័ណ្ឌស្តីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (UNFCCC) នេះគឺមានសរុបចំនួន១៩៧ប្រទេសជាសមាជិក។ គោលបំណងសំខាន់នៅក្នុងសន្និបាតនេះគឺជាការប្រមូលផ្តុំប្រទេសដែលជាសមាជិកទាំង១៩៧ប្រទេសឱ្យចូលរួមនៅក្នុងការទប់ស្កាត់បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុតាមរយៈការតាមដាន និងកំណត់អត្រានៃការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់។
COP26 នៅក្រោមការធ្វើជាប្រធាននៃចក្រភពអង់គ្លេស
នៅក្នុងខែកញ្ញានេះ COP26 នឹងត្រូវប្រព្រឹត្តទៅនៅក្នុងចក្រភពអង់គ្លេស ហើយបើយោងទៅតាមគេហទំព័រ UN Climate Change Conference UK 2021 សន្និបាតនេះនឹងត្រូវធ្វើឡើងដោយមានការរំពឹងទុកថានឹងនាំមកនូវគោលដៅ៤សម្រាប់ការទប់ស្កាត់ការបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ។ គោលដៅទាំងនោះរួមមាន៖
១. សម្រេចឱ្យបាននូវការកាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ឱ្យមកនៅត្រឹមតែ ១.៥ ដឺក្រេនៅត្រឹមឆ្នាំ២០៥០ (ការកាត់បន្ថយនេះអាចធ្វើបានតាមរយៈការកាត់បន្ថយការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ការជំរុញឱ្យមានការប្រើប្រាស់យានយន្តអគ្គិសនី ការវិនិយោគទៅលើធនធានដែលកកើតឡើងវិញ និងការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ធ្យូងថ្ម)
២. ការសម្របខ្លួនដើម្បីការពារសហគមន៍និងជម្រកធម្មជាតិ (ការការពារ និង ស្តារឡើងវិញនូវប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី)
៣. ការប្រមូលហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ចំណាយទៅលើកម្មវិធីទប់ស្កាត់បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ (តិចបំផុតឱ្យបាន១០០ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក)
៤. ការធ្វើការជាមួយសមាជិកក្នុងការទប់ស្កាត់បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ
បញ្ហាដែលអាចប្រឈមនៅក្នុងការសម្រេចគោលដៅ COP26
ជាធម្មតា ការដោះស្រាយវិបត្តិបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុតែងតែជួបជាមួយនឹងបញ្ហាប្រឈមជាច្រើន ហើយការព្យាយាមសម្រេចឱ្យបាននូវគោលដៅដែលតែងតែដាក់ចេញនៅក្នុងអនុសញ្ញាស្តីពីបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុផ្សេងៗគឺចាំបាច់តម្រូវឱ្យមានការសហការគ្នាយ៉ាងពិតប្រាកដ រួមជាមួយនឹងការប្តេជ្ញាយ៉ាងខ្លាំងពីសមាជិកដែលពាក់ព័ន្ធ។ ជាក់ស្តែងនៅក្នុងបញ្ហាការសម្រេចគោលដៅនៅក្នុង COP26 នេះផងដែរ យើងអាចប៉ាន់ស្មានបានថាផលប្រឈមគឺនៅតែមាន ហើយផលប្រឈមទាំងនោះគឺអាចបង្កឡើងដោយ៖
វិបត្តិកូវីដ១៩:
ការវាយលុកយ៉ាងខ្លាំងក្លានៃវិបត្តិកូវីដ១៩បានធ្វើឱ្យមានការរាំងស្ទះជាច្រើននៅក្នុងកិច្ចសហប្រត្តិបត្តិការអន្តរជាតិ។ កិច្ចប្រជុំជាច្រើនត្រូវបានរំសាយចោលឬលើកពេលវេលាដែលបង្កឱ្យមានការខកខាននៅក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាជាច្រើនឱ្យបានទាន់ពេលវេលា។ ប្រទេសជាច្រើនបាននឹងកំពុងតែប្រឹងប្រែងយ៉ាងសស្រាក់ស្រាំនៅក្នុងការទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនិងការចម្លងរបស់មេរោគកូវីដ១៩នៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន ព្រមទាំងកំពុងតែព្យាយាមស្តារសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនពីការធ្លាក់ចុះដូចដែលបានកើតឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ២០២០ និងនៅដើមឆ្នាំ២០២១ផងដែរ។ ជាក់ស្តែងសម្រាប់សន្និបាត COP25 ការប្រជុំទាំងអស់ត្រូវបានធ្វើឡើងតាមរយៈអនឡាញ ដែលការប្រព្រឹត្តទៅនេះក៏មិនអាចជៀសផុតពីផលវិបាកដែលអាចកើតមានឡើងទាក់ទងទៅនឹងប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណេត សុវត្ថិភាពនៅក្នុងការប្រាស្រ័យទាក់ទងតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ និងភាពរអាក់រអួលនៅក្នុងការចចារគ្នាដោយសារតែមិនមានការជួបប្រាស្រ័យទាក់ទងផ្ទាល់។ ដូច្នេះហើយ ភាពរអាក់រអួលនេះក៏នៅតែអាចកើតមានឡើងប្រសិនបើការរាត្បាតនៅតែបន្តសម្រាប់ COP26។ ការចំណាយនិងប្រមូលធនធានហិរញ្ញវត្ថុក៏នៅតែជាបញ្ហាសម្រាប់សន្និបាតនេះនៅក្នុងការសម្រេចឱ្យបាននូវគោលដៅដែលបានព្រៀងទុកខាងលើនេះផងដែរ។ ជាក់ស្តែង ប្រទេសជាច្រើនកំពុងតែព្យាយាមស្តារសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន ហើយការចំណាយទៅលើបញ្ហាសុខាភិបាលនិងរបបសន្តិសុខសង្គមក៏ជារឿងដែលចាំបាច់ផងដែរ។ ហេតុនេះហើយការប្រមូលធនធានហិរញ្ញវត្ថុដែលសម្រាប់ធានាឱ្យបាននូវប្រសិទ្ធភាពក្នុងការទប់ស្កាត់បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុក៏ជាបញ្ហាប្រឈមមួយដែរ។
តម្រូវការប្រើប្រាស់ថាមពលសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចជាតិ និង បញ្ហានៅក្នុងការសហការនិងចូលរួមពីសមាជិក
វាមិនមែនជារឿងមួយដែលថ្មីនោះទេដែលប្រទេសជាច្រើនតែងតែមានភាពប្រទាំងប្រទឹសគ្នានៅក្នុងបញ្ហានៃកិច្ចសហប្រតិ្តបត្តិការដែលទាក់ទងទៅនឹងបរិស្ថាននិងបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ។ ភាពមិនស្របគំនិតគ្នាតែងតែត្រូវបានឃើញកើតមានឡើងរវាងប្រទេសដែលកំពុងអភិវឌ្ឍនឹងប្រទេសអភិវឌ្ឍហើយនៅជុំវិញបញ្ហានៃការអភិវឌ្ឍន៍។ ប្រទេសដែលអភិវឌ្ឍនិងជឿនលឿនតែងតែព្យាយាមឱ្យប្រទេសដែលកំពុងអភិវឌ្ឍទទួលស្របតាមគោលការនៃការទប់ស្កាត់បម្រែបម្រួលបរិស្ថាន នៅពេលដែលប្រទេសដែលកំពុងអភិវឌ្ឍទទូចថានឹងត្រូវតែធ្វើការអភិវឌ្ឍប្រទេសរបស់ខ្លួនឱ្យបានគ្រប់វិស័យ ដែលជាធម្មតាការអភិវឌ្ឍន៍ទាំងអស់នេះគឺតែងតែធ្វើឱ្យមានផលប៉ះពាល់ទៅលើបរិស្ថាន ដោយសារការប្រើប្រាស់ម៉ាស៊ីន គ្រឿងចក្រ រោងចក្រធំៗ និងការប្រើប្រាស់ថាមពលផ្សេងៗផងដែរ។
នៅពេលដែលប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍជាច្រើនកំពុងតែធ្វើការស្តារសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន ជួនកាលវាអាចនឹងក្លាយជាបញ្ហាដែលត្រូវជ្រើសរើសរវាងការអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ និងការការពារបរិស្ថាន។ ជាការពិតណាស់ការអភិវឌ្ឍន៍និងការការពារបរិស្ថានគឺជាបញ្ហាដែលអាចដើរទទ្ទឹមគ្នា ក៏ប៉ុន្តែប្រទេសជាច្រើននៅតែមានភាពលំបាកនៅក្នុងការជំរុញឱ្យមានការដើរស្របគ្នានេះ។
ម្យ៉ាងវិញទៀតថ្វីត្បិតតែសហរដ្ឋអាមេរិកនិងប្រទេសចិនដែលតែងតែចូលរួមយ៉ាងសស្រាក់សស្រាំងទាំងកំលាំងចិត្ត និង ហិរញ្ញវត្ថុ ប្រទេសទាំងពីរនេះនៅតែជាប់ឈ្មោះជាប្រទេសដែលបញ្ចេញនូវឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ច្រើនជាងគេបង្អស់នៅក្នុងពិភពលោក។ ដែលពេលខ្លះនេះជាបញ្ហាដែលធ្វើឱ្យមានផលវិបាកនៅក្នុងការចូលរួមទប់ស្កាត់បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុនៅពេលដែលប្រទេសធំៗទាំងពីរពុំទាន់អាចបង្ហាញឱ្យឃើញនៅការព្យាយាមកាត់បន្ថយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់។
សរុបសេចក្តីមកការសម្រេចឱ្យបាននូវគោលដៅនេះគឺនឹងមានបញ្ហាប្រឈមច្រើនដែលតម្រូវឱ្យប្រទេសជាភាគីធ្វើការជាមួយគ្នាយ៉ាងស្អិតរមួត។ បញ្ហាប្រឈមនៅក្នុងការទប់ស្កាត់បម្រែបម្រួលអាកាសធាតុនេះកាន់តែចោទយ៉ាងខ្លាំងនៅពេលដែលមានការរីករាលដាលនៃកូវីដ១៩ ប៉ុន្តែនេះមិនមែនបានន័យថាវាជាបញ្ហាដែលយើងមិនអាចដោះស្រាយបាននោះទេ។