បច្ចេកវិទ្យាអវកាសចាប់ផ្តើមមានវត្តមាននៅក្នុងប្រវត្តិនៃការរុករកវិទ្យាសាស្ត្ររបស់មនុស្សជាតិចាប់តាំងពីសតវត្សទី១៨រហូតមកទល់បច្ចុប្បន្នដែលក្នុងនោះ មនុស្សបានសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងរកឃើញភពផ្សេងៗ តារា អង្គក្នុងលំហ ក៏ដូចជាបាតុភូតដែលគេមិនអាចពន្យល់បានជាច្រើន ហើយអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រក៏បានព្យាយាមពង្រីកវិសាលភាពនៃចំណេះដឹងរបស់ខ្លួនដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងចម្ងល់នៃចក្រវាលទាំងអម្បាលមាណដែលគេមិនទាន់អាចឆ្លើយបានក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ ក្នុងការស្រាវជ្រាវអវកាសនេះទៀតសោត គេបានបង្ហោះនូវតេឡេទស្សន៍អវកាសដើម្បីចាប់យករូបភាព ក៏ដូចជាទិន្នន័យផ្សេងៗក្រោមទម្រង់ជាសម្លេង រលកកម្តៅ និងរូបភាពជាដើម ហើយរយៈពេលប្រមាណ៣០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ សមិទ្ធិផលអវកាសបានមកដោយសារទឹកដៃនៃតេឡេទស្សន៍អវកាស Hubble (Hubble Space Telescope)។ ប៉ុន្តែ កាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ២០២១កន្លងផុតទៅថ្មីៗនេះ មានអ្នកថ្មីមកជំនួសកន្លែងរបស់Hubble ហើយថែមទាំងមានសមត្ថភាពខ្លាំងជាងHubble ទៀតនោះគឺតេឡេទស្សន៍អវកាស James Webb (James Webb Space Telescope)។
ប្រវត្តិនៃ James Webb Telescope
តេឡេទស្សន៍អវកាស James Webb ដែលបច្ចុប្បន្នមានតំណែងជាតេឡេទស្សន៍អវកាសធំជាងគេបង្អស់របស់អង្គការណាសា ដោយយោងទៅតាមគេហទំព័រព័ត៌មាន BBC គឺចំណាយពេលរហូតទៅដល់៣០ឆ្នាំ និងទឹកប្រាក់សរុបប្រមាណ១០ពាន់លានដុល្លាសហរដ្ឋអាមេរិកដើម្បីឱ្យសមិទ្ធផលដ៏អស្ចារ្យមួយនេះលេចចេញជារូបរាង ហើយវាក៏ជាចំណងដៃដ៏ពិសេសមួយក្នុងពិភពវិទ្យាសាស្ត្រទំនើបនាសតវត្សពី២១នេះដែរ។ មួយវិញទៀត ការលេចនូវវត្តមានឡើងដោយសារហេតុផលជុំវិញកង្វះខាត ក៏ដូចជាកំហុសឆ្គងបច្ចេកទេសផ្សេងៗរបស់តេឡេទស្សន៍អវកាស Hubble ដែលជម្រុញឱ្យគម្រោងនេះកើតមានឡើងប្រៀបដូចជាការបំពេញបន្ថែមនូវរាល់ចំណុចខ្វះខាតរបស់ Hubble ហើយរយៈពេល៣០ឆ្នាំនៃការបង្កើត James Webb Telescope សុទ្ធសឹងតែត្រូវបានបំពាក់នូវបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗ និងកែខៃបច្ចេកទេសផ្សេងៗជានិច្ច។ ទាក់ទិនទៅនឹងឈ្មោះរបស់យន្តូបករណ៍អវកាសមួយនេះ វាត្រូវបានប្រសិទ្ធនាមឡើងដោយយកទៅតាមឈ្មោះរបស់លោក James Edwin Webb ដែលជាអ្នកគ្រប់គ្រងអង្គការណាសាកាលពីឆ្នាំ១៩៦១ ដល់១៩៦៨។
ដំណើរការនៃ James Webb Space Telescope
យោងតាមរបាយការណ៍របស់អង្គការណាសាដែលជាប្រធានគម្រោងផ្ទាល់ លក្ខណៈគួរឱ្យកត់សម្គាល់របស់តេឡេទស្សន៍មួយនេះគឺទម្រង់របស់វាមានលក្ខណៈខុសប្លែកពីតេឡេទស្សន៍អវកាសពីមុនៗ ដោយមានអង្កត់ផ្ចិតប្រវែងរហូតទៅដល់៦.៥ម៉ែត្រដែលជាបង្គុំចេញពីកញ្ចក់រាងឆកោណចំនួន១៨ ហើយកញ្ចក់នីមួយៗមានកម្រាស់យ៉ាងស្តើងមិនគួរឱ្យជឿ ស្រោបដោយមាស និងបំពាក់នូវកញ្ចក់ការពារព្រះអាទិត្យដែលប្រើនូវសារធាតុ Kapton កម្រាស់ត្រឹមប្រហែល០.០៥មីលីម៉ែត្រតែប៉ុណ្ណោះ តែវាអាចផ្តល់សមត្ថភាពដល់ Telescope មួយនេះក្នុងការធ្វើការក្រោមសីតុណ្ហភាពរហូតទៅដល់២២៣អង្សាក្រោមសូន្យ ដើម្បីឱ្យការបំផ្លាតពន្លឺចាប់យករូបភាពកាន់តែច្បាស់និងសុក្រឹត។ ទាក់ទងទៅនឹងដំណើរការ វាត្រូវបានគេដាក់កំណត់ទីតាំងបង្ហោះនៅត្រង់ចំណុចឡាក្រង់ទី២ (Lagrance 2) ដែលមានចម្ងាយប្រហែល១.៥លានគីឡូម៉ែត្រពីព្រះអាទិត្យ ហើយដំណឹងល្អនោះគឺ Telescope មួយនេះបានទៅដល់ចំណុច Lagrance 2 ហើយកាលពីថ្ងៃទី២៤ មករា ២០២២ថ្មីៗនេះ តែទម្រាំតែតេឡេទស្សន៍អវកាសមួយនេះអាចចាប់ផ្តើមប្រតិបត្តិការរបស់ខ្លួនបានពេញលេញត្រូវចំណាយពេលប្រមាណ៦ខែក្នុងការពន្លារកញ្ចក់ និងផ្នែកផ្សេងៗ ថែមទាំងត្រូវការពេលក្នុងក្នុងការចុះត្រជាក់មកដល់សីតុណ្ហភាពយ៉ាងទាប។
James Webb Space Telescope អាចធ្វើអ្វីបានខ្លះ?
គោលបំណងនៃការប្រើប្រាស់តេឡេទស្សន៍មួយនេះគឺការស្រាវជ្រាវរុករកក្នុងលំហដែលគ្មានដែនកំណត់ ដើម្បីឆ្លើយទៅនឹងសំណួរ ក៏ដូចជាសម្មតិកម្មផ្សេងៗដែលតារាវិទូ និងអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រតែងតែឆ្ងល់និងស្រម៉ៃមានដូចជាការរុករកភព តារា ប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ កាឡាក់ស៊ី និងអង្គក្នុងលំហផ្សេងៗដែលមានចម្ងាយយ៉ាងឆ្ងាយពីភពផែនដីដែលមិនអាចមើលឃើញដោយតេឡេទស្សន៍នៅលើផែនដី គោលបំណងដើម្បីសិក្សាឱ្យបានលម្អិត សម្លឹងមើលឱ្យកាន់តែឆ្ងាយចេញពីដែនកំណត់ដែលមនុស្សធ្លាប់ដាក់ នេះបើតាមរបាយការណ៍របស់អង្គការណាសាដដែល។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ Telescope អវកាសនេះថែមទាំងអាចឆ្លើយនៅសំណួរថា ”តើចក្រវាលនេះកើតមកយ៉ាងដូចម្តេច?” ហើយក៏អាចឱ្យយើងដឹងពីបាតុភូតចម្លែកៗដែលកើតមានកាលពីពេលនោះមក ព្រោះកញ្ចក់ដ៏សែនស្តើងនិងអាចបំផ្លាតពន្លឺយ៉ាងល្អរបស់វាអាចចាប់យកនូវរលកពន្លឺរបស់អង្គក្នុងលំហតាំងពី១៣.៨ពាន់លានឆ្នាំមុន (កំណើតដំបូងនៃចក្រវាល)។ បន្ថែមពីនេះ ជាមួយនឹងសមត្ថភាពដ៏មិនគួរឱ្យជឿរបស់ James Webb Space Telescope វាអាចធ្វើនូវរឿងដ៏អស្ចា្យជាច្រើន អាចពន្យល់ពីប្រភពកំណើតរបស់យើង ភពរបស់យើង ចក្រវាលដែលយើងតាំងទីនៅ ហើយវាក៏អាចទៅរួចផងដែរដែលតេឡេទស្សន៍អវកាសនេះបង្ហាញប្រាប់មនុស្សជាតិទាំងមូលថា ”យើងមិនមែនមានតែឯងទេនៅក្នុងចក្រវាល”៕