ស្វែងយល់ពីដើមកំណើតនៃភាសា

ភាសាត្រូវបានមនុស្សប្រើប្រាស់ជាទូទៅនៅក្នុងការប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាពាសពេញសកលលោក។ នៅលើពិភពលោកមានភាសាសរុបច្រើនជាង ៧.១០០ ភាសាដែលត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ តើភាសាទាំងអស់កើតចេញមកពីប្រភពតែមួយដែរឬទេ? នៅដើមដំបូងនៃកំណើតមនុស្ស មនុស្សពុំទាន់ចេះប្រើប្រាស់ភាសានៅឡើយទេ ដោយគេមានសញ្ញានៃការទំនាក់ទំនងដូចៗគ្នានៅមុនពេលដែលមានការវាតទីទៅតាមតំបន់ផ្សេងៗ។ គេប៉ាន់ប្រមាណថាការប្រើប្រាស់ភាសាដំបូងមានតាំងពី ១៥០០០០ ឆ្នាំទៅហើយ រីឯការសរសេរវិញមានត្រឹមតែ ៦០០០ ឆ្នាំមុនប៉ុណ្ណោះ។​ ដូច្នេះហើយ​គ្មានភស្តុតាងណាមួយជាលាយលក្ខណ៍អក្សរមកបញ្ជាក់ថា ភាសាណាមួយជាភាសាដែលគេប្រើដំបូងបង្អស់នោះបានទេ។ ទោះបីជា អវត្ដមាននៃភស្តុតាងបែបនេះក៏ដោយ ជាច្រើនសតវត្សមកហើយដែលទ្រឹស្ដីជាច្រើនត្រូវបានលើកឡើង ដើម្បីឱ្យបានដឹងប្រភពនៃការកកើត និងការវិវត្តនៃភាសាដែលមានលក្ខណៈរួមគ្នាដែលកើតចេញពី ប្រូតូភាសា (Proto-Language)។

ទ្រឹស្តីនៃការសម្របខ្លួន

មនុស្សមានលក្ខណៈពិសេសខុសប្លែកពីសភាវៈផ្សេងៗទៀត ជាពិសេសមនុស្សមានរូបរាងកាយ និងអវយវៈសមស្របក្នុងការប្រើប្រាស់ភាសា ដូចជាមានបបូរមាត់ អណ្តាត ធ្មេញ បំពង់ក ដើមក ដែលសុទ្ធសឹងតែជាប្រដាប់ផលិតសំឡេង។ ផ្នែកនីមួយៗធ្វើឱ្យការបញ្ចេញសំឡេងរបស់មនុស្សប្រើបានគ្រប់សណ្ឋាន និងខុសប្លែកពីសត្វដទៃ។

ទ្រឹស្តីប្រភពហ្សែន

ទ្រឹស្តីនេះបង្ហាញពីរបៀបនៃការប្រែប្រួលរាងកាយរបស់មនុស្សក្នុងលក្ខណៈបន្ស៊ាំនៃការប្រើប្រាស់សំឡេង។ FOXP2 ត្រូវបានគេហៅថាជាហ្សែននៃភាសា (The language gene)។ លោក ណូម ឆមស្គី (Noam Chomsky) ជាអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រផ្នែកភាសាវិទ្យា ជនជាតិអាមេរិក បាននិយាយថា មនុស្សយើងតែងតែត្រូវបានអភិវឌ្ឍន៍សមត្ថភាពតាមដំណាក់កាលនៃការវិវត្តរាងកាយ ហើយការវិវត្តនេះធ្វើឱ្យយើងមានលក្ខណៈពិសេសខុសប្លែកពីសត្វដទៃទៀតជាពិសេសលើការប្រើប្រាស់សំឡេង។ លោកឆមស្គី ថែមទាំងបានលើកឡើងថា ក្នុងខ្លួនមនុស្សមានឧបករណ៍ទទួលភាសា LAD (Language Acquisition Device) ថែមទៀតផង។ លោក ឆមស្គី ក៏បានបន្ថែមថា “ការផ្លាស់ប្តូរហ្សែនដែលអាចកើតមាននៅក្នុងបុព្វបុរសរបស់យើងមួយបានផ្តល់ឱ្យពួកគេនូវសមត្ថភាពក្នុងការនិយាយ និងយល់ភាសា ដែលត្រូវបានបញ្ជូនទៅកូនចៅរបស់ពួកគេ។ ដោយសារតែអត្ថប្រយោជន៍នៃសមត្ថភាពនៃការវិវត្តនេះហើយ ទើបបង្កបានជាលក្ខណៈពិសេសមួយរបស់មនុស្សជាតិ”។

ទ្រឹស្តីប្រភពសំឡេងធម្មជាតិ

តាមរយៈទ្រឹស្តីនេះបុព្វបុរសនៃមនុស្សកាលពីជំនាន់មុន នៅពុំទាន់មានភាសាសម្រាប់ប្រើប្រាស់នៅឡើយ។ ពួកគេបង្កើតភាសាតាមរយៈអន្តរកម្មជាមួយធម្មជាតិ និងបរិស្ថានជុំវិញខ្លួន ដូចជាសំឡេងសត្វ សំឡេងមនុស្សយំ សំឡេងខ្យល់។ ខាងក្រោមនេះជាទ្រឹស្តីមួយចំនួនដែលនិយាយពីការបង្កើតភាសាទាក់ទងនឹងធម្មជាតិ៖

១. Bow Wow Theory៖ ទ្រឹស្តីនេះកើតឡើងពីមនុស្សស្តាប់សំឡេងរបស់សត្វ ហើយធ្វើការត្រាប់តាម ហើយហៅឈ្មោះសត្វនោះទៅតាមសំឡេងរបស់ពួកវា។ ឧទាហរណ៍ បាវ វ៉ូវ (Bow wow) សំដៅដល់សត្វឆ្កែ រីឯ មាវ (Miaow) សំដៅដល់សត្វឆ្មា។

២. Pooh Pooh Theory៖ ទ្រឹស្តីនេះបង្ហាញថាមនុស្សបង្កើតភាសាពីការបញ្ចេញអារម្មណ៍របស់ពួកគេនៅពេលដែលជួបហេតុការណ៍អ្វីមួយក្នុងការរស់នៅ ដូចជាគេស្រែកថា អៅ!! នៅពេលដែលគេឈឺ ឬក៏ភ្ញាក់ផ្អើលនឹងអ្វីមួយ។ ទ្រឹស្តីនេះព្យាយាមពន្យល់ពីរបៀបនៃការដាក់ឈ្មោះនៃអារម្មណ៍របស់មនុស្ស។

៣. Ding Dong Theory៖ ទ្រឹស្តីនេះបង្ហាញថាការបង្កើតភាសារបស់មនុស្ស​ដោយការស្តាប់សំឡេងរបស់ធម្មជាតិ ដូចជាទឹកហូរ ខ្យល់បក់ ឬ សំឡេងវត្ថុធ្លាក់។

៤. Ta Ta Theory៖ ទ្រឹស្តីនេះបង្ហាញពីការបង្កើតភាសាដោយអន្តរកម្មរវាងកាយវិការ និងសំឡេង ឧទាហរណ៍នៅពេលគេ លើកដៃគ្រវីចុះឡើង ជាការលាគ្នា គេក៏បញ្ចេញសព្ទ តា តា (Ta Ta)។

៥. Social Interaction Theory៖ ទ្រឹស្តី អន្តរកម្មសង្គម បានលើកបង្ហាញថា មនុស្សត្រូវការទំនាក់ទំនងនៅពេលណាដែលគេរស់នៅជាមួយគ្នា ជាពិសេសពេលរកអាហារ និងពេលរៀបការ។ ហេតុនេះពួកគេត្រូវតែបង្កើតភាសាដើម្បីជាជំនួយដល់ការប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាឱ្យកាន់តែងាយស្រួលយល់ពីតម្រូវការគ្នាទៅវិញទៅមក។ អស់រយៈពេលជាច្រើនពាន់ឆ្នាំមកភាសាបានវិវត្តកាន់តែរីកសាយភាយ ហើយមានសណ្ឋានខុសប្លែកគ្នាទៅតាមតំបន់។

៦. Putting the Baby Down Theory៖ នៅពេលដែលមនុស្សស្រីសម្រាលកូន សក់ឬរោមរបស់ពួកគេតែងតែជ្រុះ ខុសគ្នាពីសត្វស្វា ដែលវានៅតែមានរោមពេញខ្លួនរបស់វាជានិច្ច ជាធម្មតាកូនស្វាតែងតែតោងរោមរបស់មេវាពេលធ្វើដំណើរ។ ដោយសារការជ្រុះសក់នៃមនុស្សស្រីនៅពេលសម្រាលកូនរួចម្តាយតែងតែទុកកូនរបស់គេ នៅលើដីឬកន្លែងផ្សេងៗ ហេតុនេះហើយកូនរបស់ពួកគេតែងតែយំ ហើយដើម្បីធ្វើឱ្យកូនរបស់គេបាត់យំ គេត្រូវធ្វើសំឡេងផ្សេងៗដែលជាដើមកំណើតនៃភាសារវាងម្តាយនិងកូន ហើយទម្លាប់នេះបន្តដល់កូនចៅរបស់គេជំនាន់ក្រោយជាបន្តបន្ទាប់រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។

ភាសាកាយវិការ និងនិមិត្តសញ្ញា

កាលពី ១,៥ លានឆ្នាំមុន Homo erectus (បុព្វបុរសដំបូង) ពុំទាន់មានការប្រើប្រាស់ភាសានិយាយក្នុងការគិត និងពណ៌នាអំពីអតីតកាល បច្ចុប្បន្នកាល និងអនាគតកាល ព្រមទាំងបញ្ជូនព័ត៌មាន និងបទពិសោធន៍ និងធ្វើការទំនាក់ទំនងគ្នា នៅឡើយទេ។ គេប្រើកាយវិការដើម្បីបញ្ជូនសញ្ញាដល់គ្នាទៅវិញទៅមក។ មកទល់បច្ចុប្បន្ន អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានបង្ហាញថា នៅក្នុងខួរក្បាលរបស់យើងមានណឺរ៉ូនសកម្មមួយដែលគេឱ្យឈ្មោះថាណឺរ៉ូនកញ្ចក់ (Mirror Neuron) ដែលមានតាំងពីដំណាក់កាលដំបូងនៃមនុស្សជាតិមកម្លេះ។ ណឺរ៉ូននេះមានភាពសកម្មនៅក្នុងការឆ្លើយតបសកម្មភាពផ្សេងៗ មិនថាជាសកម្មភាពដែលយើងបង្កើតខ្លួនឯង ឬជាសកម្មភាពរបស់នរណាម្នាក់ដែលយើងបានឃើញនោះទេ ដែលការចាប់យករហ័សបែបនេះ អាចឱ្យគេត្រាប់តាម ឬបង្កើតសកម្មភាពកាយវិការដើម្បីជាការឆ្លើយតបទៅនឹងអ្វីមួយ។ ឧទាហរណ៍នៅពេលគេបដិសេធអ្វីមួយគេគ្រវីក្បាល​ គេងក់ក្បាលពេលគេយល់ស្រប ហើយគេយកចង្អុលដៃបិទមាត់ជាការបង្ហាញឱ្យស្ងាត់ ឬឈប់និយាយជាដើម។

វប្បធម៌ភាសានិយាយ

មនុស្សជាតិត្រូវបានគេជឿថាចេះនិយាយយ៉ាងហោចណាស់ នៅ ៤៥.០០០ ឆ្នាំមុន នៅពេល Homo sapiens (មនុស្សដំបូងដែលបែកចេញពីប្រភេទ Homo erectus ហើយឃើញលេចឡើងនៅទ្វីបអាហ្រ្វ៊ិក) មានការអភិវឌ្ឍពេញលេញក្នុងការនិយាយ ដោយយោងទៅតាមភស្តុតាងនៃកាយវិភាគសាស្ត្ររបស់ខួរក្បាលដែលរីកធំ ការប្រែប្រួល ប្រដាប់សំឡេង និងអណ្តាតរវាងមនុស្ស Homo erectus និង Homo sapiens។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ ការនិយាយវាបង្កើតឱ្យមាន ការសម្រេចចិត្ត ការចរចា បង្កើតច្បាប់ និងទំនៀមទម្លាប់ផ្សេងៗ រួមទាំងការបង្កើតរឿងទេវកថាជាលើកដំបូងផងដែរ។

និមិត្តសញ្ញាខាងក្រៅ

នៅពេលមនុស្សចាប់ផ្តើមចេះប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាដោយការនិយាយ ភាពដុះដាលនៃភាសាកាន់តែមានការរីកចម្រើនហើយវាធ្វើឱ្យពួកគេកាន់តែរិះរកវិធីផ្សេងៗដើម្បីជាការកត់ត្រា ឬបង្ហាញគំនិតរបស់គេ។ មនុស្សចាប់ផ្តើមចេះគូសសញ្ញាផ្សេងៗដែលបង្ហាញពីគំនិតរបស់គេ ហើយភាគច្រើនវាបង្ហាញឡើងតាមលក្ខណៈសិល្បៈដូចជាការគូរគំនូរ ឬសញ្ញានៅលើថ្ម ឬនៅលើសម្ភារៈប្រើប្រាស់ផ្សេងៗ និងការឆ្លាក់រូប​។ ការវិវត្តបែបនេះមានជាបន្តបន្ទាប់រហូតដល់មនុស្សបានបង្កើតជាភាសាអក្សរដែលមានទំនាក់ទំនងទាំងការនិយាយ និងជាគំនូសតាងសម្រាប់កត់ត្រាសម្គាល់ពីគំនិតផ្សេងៗ។

ជារួម ថ្វីត្បិតតែគេមិនអាចរកឃើញភស្តុតាងណាមួយបញ្ជាក់ពីភាសាដំបូងនៃមនុស្ស ប៉ុន្តែតាមរយៈទ្រឹស្តី និងការស្រាវជ្រាវតាមបែបវិទ្យាសាស្ត្រ បានបង្ហាញពីប្រភពរួមមួយ គឺការវិវត្តកាយវិភាគសាស្ត្ររបស់មនុស្ស និងការត្រាប់តាមធម្មជាតិដែលធ្វើឱ្យមានការបង្កើតភាសាឡើង ទាំងភាសាកាយវិការ ភាសានិយាយ និងភាសាសំណេរ។