វិចារណកថាថ្ងៃសុក្រ៖ អត្ថប្រយោជន៍នៃសេរីភាវូបនីយកម្មពាណិជ្ជកម្ម

១. មូលដ្ឋានគ្រឹះនៃសេរីភាវូបនីយកម្មពាណិជ្ជកម្មសម័យបច្ចុប្បន្ន

សេរីភាវូបនីយកម្មពាណិជ្ជកម្មសេរីសំដៅលើដំណើរការនៃការកាត់បន្ថយ ឬលុបបំបាត់របាំងពាណិជ្ជកម្ម ដូចជាពន្ធគយ កូតា និងការរឹតបន្តឹងការនាំចូល ដើម្បីលើកទឹកចិត្តដល់លំហូរសេរីនៃទំនិញ និងសេវាកម្មឆ្លងកាត់ព្រំដែន។ គោលដៅគឺដើម្បីបង្កើតទីផ្សារពិភពលោកដែលបើកចំហ និងប្រកួតប្រជែងជាងមុន ដែលអាជីវកម្ម និងអ្នកប្រើប្រាស់អាចទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីឱកាសពាណិជ្ជកម្មកើនឡើង។

គេសង្កេតឃើញថា ក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២ សហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្តបានចុះហត្ថលេខា និងរួមគ្នាបង្កើត ប្រព័ន្ធប្រ៊ីដតុនវូដ (Bretton Woods System) ដែលមានស្ថាប័នដូចជា មូលនិធិហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF) និង ធនាគារពិភពលោក (World Bank) ក្នុងគោលបំណងដើម្បីធ្វើឱ្យពាណិជ្ជកម្មនៅលើសកលលោកមានស្ថិរភាព។ បន្ថែមនេះ កិច្ចព្រមព្រៀងទូទៅស្ដីពីពន្ធគយនិងពាណិជ្ជកម្ម (GATT) ត្រូវបានចុះហត្ថលេខាដោយប្រទេសចំនួន ២៣ នៅឆ្នាំ១៩៤៧ ដើម្បីកាត់បន្ថយពន្ធគយ និងរបាំងពាណិជ្ជកម្មផ្សេងទៀត។ GATT ជាមូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់សេរីភាវូបនីយកម្មពាណិជ្ជសម័យទំនើប ដោយក្រោយមក នៅឆ្នាំ ១៩៩៥ GATT បានវិវត្តទៅជាអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក(WTO) ដោយបង្កើតប្រព័ន្ធជាសកលមួយសម្រាប់ពាណិជ្ជកម្មសេរី និងដំណោះស្រាយជម្លោះពាណិជ្ជកម្មផ្សេងៗ”។ ក្រៅពីនេះ ប្រទេសនានានៅតំបន់លើពិភពលោកបានសហការគ្នាចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មផងដែរ ដូចជា ការបង្កើតសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអឺរ៉ុប (EEC) នៅឆ្នាំ ១៩៥៧, ការបង្កើតតំបន់ពាណិជ្ជកម្មសេរីអាស៊ាន(AFTA) ឆ្នាំ១៩៩២, និងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីអាមេរិកខាងជើង (NAFTA) ឆ្នាំ១៩៩៤ ជាដើម។

តើការបង្កើតស្ថាប័ន និងការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងដើម្បីជំរុញពាណិជ្ជកម្មសេរីនៅទូទាំងពិភពលោកទាំងនេះ ផ្ដល់អត្ថប្រយោជន៍ និងផលចំណេញអ្វីខ្លះ?

២. អត្ថប្រយោជន៍
២.១. ភាពហូរហៀរ និងសម្បូរបែបនៃទំនិញ (abundance and variety of goods)

​តាមរយៈទ្រឹស្ដីមួយរបស់លោក អាដាម ស្មីត បានលើកឡើងថា ““ពាណិជ្ជកម្មអាចធ្វើឱ្យមនុស្សគ្រប់គ្នាកាន់តែប្រសើរឡើង”។ នេះក៏ដោយសារតែពាណិជ្ជកម្មអនុញ្ញាតឱ្យបុគ្គលគ្រប់រូប ជំនួញគ្រប់ប្រភេទ និងប្រជាជាតិនីមួយៗ ផ្ដោតទៅលើការផលិតទំនិញឬសេវាកម្មអ្វីមួយដែលពួកគេជំនាញឬពូកែបំផុត ដែលនាំឱ្យប្រសិទ្ធភាពនៃសេដ្ឋកិច្ចកាន់តែកើនឡើង ផលិតភាពកាន់តែខ្ពស់ និងសេដ្ឋកិច្ចទាំងមូលកាន់តែលូតលាស់។ ស្របគ្នានេះ អ្នកប្រើប្រាស់ទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីទំនិញ និងសេវាកម្មជាច្រើនប្រភេទ ពីព្រោះការប្រកួតប្រជែងអន្តរជាតិជំរុញឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពនៃផលិតកម្ម និងការច្នៃប្រឌិត។ ប្រទេសដែលមិនអាចផលិតផលិតផលបច្ចេកវិទ្យាខ្ពស់អាចនាំចូលពីប្រទេសដែលមានបច្ចេកវិជ្ជាជឿនលឿន ខណៈពេលគេអាចនាំចេញនូវអ្វីដែលពួកគេពូកែផលិត។ ជាឧទាហរណ៍ អាឡឺម៉ង់ពូកែផលិតឡាន ឯចិនពូកែផលិតគ្រឿងអេឡិចត្រូនិច។ ហេតុនេះហើយ គិតត្រឹមឆ្នាំ២០២២ ឡានគឺជាទំនិញចម្បងដែលអាឡឺម៉ង់នាំចេញទៅលក់នៅចិនមានទំហំប្រមាណ ២០,៥ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ខណៈដែលចិននាំចេញកុំព្យូទ័រដែលចិនពូកែផលិតទៅលក់នៅអាឡឺម៉ង់ក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ប្រមាណ ១២,៥ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។ ក្នុងន័យនេះ ប្រជាជនទាំងពីរប្រទេសទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ទាំងសងខាង ជាមួយនឹងភាពហូរហៀរនៃទំនិញផងដែរ។

២.២. តម្លៃសមរម្យ (affordable price)

ពាណិជ្ជកម្មអនុញ្ញាតឱ្យក្រុមហ៊ុនផលិតក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំដើម្បីលក់ទៅទីផ្សារអន្តរជាតិដោយកាត់បន្ថយថ្លៃដើមក្នុងមួយឯកតា។ បាតុភូតនេះ គេហៅថា សេដ្ឋកិច្ចនៃមាត្រដ្ឋាន (Economies of Scale)។ ជាឧទាហរណ៍ ក្រុមហ៊ុនផលិតស្មាតហ្វូនអាចកាត់បន្ថយថ្លៃដើមផលិតកម្ម ប្រសិនបើក្រុមហ៊ុនផលិតដើម្បីលក់ជាសកល ជាជាងលក់តែក្នុងស្រុក។ លើសពីនេះទៅទៀត ដោយសារសេរីភាវូបនីយកម្មពាណិជ្ជកម្ម ប្រទេសនានាអាចនាំចូលវត្ថុធាតុដើម និងទំនិញកម្រិតមធ្យមក្នុងតម្លៃទាបពីកន្លែងដែលលក់ក្នុងតម្លៃថោក ដោយធ្វើឱ្យថ្លៃដើមផលិតកម្មទាំងមូលមានការកាត់បន្ថយ។ ជាឧទាហរណ៍ ក្រុមហ៊ុនរថយន្តនៅប្រទេសជប៉ុនអាចនាំចូលដែកថែបថោកពីអូស្ត្រាលី ជាជាងពឹងផ្អែកតែលើដែកថែបក្នុងស្រុកដែលមានតម្លៃថ្លៃជាង។ បន្ថែមនេះ សេរីភាវូបនីយកម្មពាណិជ្ជកម្មជំរុញរដ្ឋាភិបាលប្រទេសនានាឱ្យធ្វើការបន្ធូរបន្ថយ ឬដកពន្ធ និងអាករនាំចូល ដែលធ្វើឱយមានការកាត់បន្ថយតម្លៃចុងក្រោយដែលលក់នៅលើទីផ្សារផងដែរ ដែលនេះមានន័យថាអ្នកប្រើប្រាស់អាចទិញផលិតផលបរទេសក្នុងតម្លៃសមរម្យជាង។ចំណុចសំខាន់ចុងក្រោយមួយទៀតនោះគឺ សេរីភាវូបនីយកម្មពាណិជ្ជកម្មបានបើកចំហរឱកាសបុគ្គលគ្រប់រូប និងក្រុមហ៊ុនទៅកាន់ទីផ្សារពិភពលោក ដែលនាំឱ្យអាជីវកម្មអាចចាប់យកបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗ ដែលបច្ចេកវិទ្យាទាំងនោះនឹងជួយសន្សំ និងកាត់បន្ថយការចំណាយលើការផលិតបន្ថែមទៀត។ ដោយសារកត្តាទាំងនេះហើយ បានធ្វើឱ្យទំនិញមានតម្លៃទាប និងសមរម្យ។

២.៣. គុណភាពនៃផលិតផល (Higher-Quality)

​ដោយសារសេរីភាវូបនីយកម្មពាណិជ្ជកម្មនាំទៅរកផលិតផលមានគុណភាពខ្ពស់ ព្រោះវាបង្កើនការប្រកួតប្រជែង ជំរុញនវានុវត្តន៍ និងផ្តល់ឱ្យអាជីវកម្មនូវលទ្ធភាពអាចចាប់យក និងទទួលបានបច្ចេកវិទ្យា និងសម្ភារៈវត្ថុធាតុដើម ដែលប្រសើរជាងមុន។ ជាក់ស្ដែង នៅពេលដែលទីផ្សារបើកចំហសម្រាប់ផលិតផលបរទេស ក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុកត្រូវតែប្រកួតប្រជែងជាមួយក្រុមហ៊ុនអន្តរជាតិដែលអាចផ្តល់នូវគុណភាពប្រសើរជាងមុន។ ដើម្បីទាក់ទាញ និងរក្សាអតិថិជនខ្លួន ក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុកត្រូវតែកែលម្អគុណភាពផលិតផលរបស់ខ្លួនជាចាំបាច់ ហើយក្រុមហ៊ុនក្រៅស្រុកក៏រឹតតែពង្រឹងគុណភាពខ្លួនបន្ថែមទៀតដើម្បីរក្សាឱ្យបាននូវភាពប្រកួតប្រជែងខ្ពស់។ ជាឧទាហរណ៍ ប្រទេសបារាំងពូកែខាងផលិតស្រាទំពាំងបាយជូរដែលមានគុណភាពខ្ពស់ ដោយសារកត្តាទីតាំងភូមិសាស្ត្រ ប្រវត្តិសាស្ត្រ និងវប្បធម៌។ ការបើកទីផ្សារចំហរតាមរយៈសេរីភាវូបនីយកម្មពាណិជ្ជកម្មរឹតតែធ្វើឱ្យស្រាទំពាំងបាយជូរបារាំងកាន់តែមានគុណភាពខ្ពស់ថែមទៀត ដោយសារតែមានតម្រូវការខ្ពស់ពីក្រៅប្រទេស និងបំណងរក្សាឱ្យបាននូវទីផ្សារក្នុងស្រុកផងដែរ។ មួយវិញទៀត ដោយសារសេរីភាវូបនីយកម្មពាណិជ្ជកម្មលើកទឹកចិត្ត និងជំរុញឱ្យអាជីវករ និងក្រុមហ៊ុនផ្តោតលើអ្វីដែលពួកគេពូកែបំផុត មិនត្រឹមតែធ្វើឱ្យផលិតកម្មមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ និងផលិតភាពមានការកើនឡើងប៉ុណ្ណោះ តែវាក៏ធ្វើឱ្យផលិតសម្រេចដែលមាននៅក្នុងទីផ្សារមានគុណភាពខ្ពស់ផងដែរ។

៣. សេចក្ដីសន្និដ្ឋាន

​សេរីភាវូបនីយកម្មពាណិជ្ជកម្មជាកត្តាយ៉ាងសំខាន់មួយដែលធ្វើឱ្យពិភពលោកមានការផ្លាស់ប្ដូរដូចសព្វថ្ងៃ។ តាមរយៈការកាត់បន្ថយ ឬលុបបំបាត់របាំងពាណិជ្ជកម្ម ដូចជាពន្ធគយ កូតា និងការរឹតបន្តឹងការនាំចូល វាបានជំរុញឱ្យមានការបើកចំហរទីផ្សារពិភពលោក ហើយគ្រប់គ្នាសុទ្ធតែទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍នៃសេរីភាវូបនីយកម្មពាណិជ្ជកម្មតាមរយៈកំណើននៃភាពហូរហៀរ និងសម្បូរបែបនៃទំនិញ, ទំនិញមានតម្លៃសមរម្យ, គុណភាពនៃផលិតផលកាន់តែល្អប្រសើរ។