"ថង់ប្រាជ្ញារបស់កម្ពុជា ដឹកនាំដោយគ្រាប់ពូជរបស់កម្ពុជា"

ទន្លេមេគង្គ និង ឥទ្ធិពលភូមិសាស្ត្រនយោបាយ

ចេញដំណើរពីខ្ពង់រាបទីបេដែលមានប្រវែងប្រមាណ៤.៥០០គីឡូម៉ែត្រ ទន្លេមេគង្គហូរកាត់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ឡាវ ថៃ កម្ពុជា និងវៀតណាម មុននឹងរំលាយខ្លួនចូលទៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ប្រទេសមហាអំណាចដែលមានការចាប់អារម្មណ៍ មកលើអាស៊ីគ្នេយ៍បាននិយាយថា “ប្រទេសមួយចំនួនក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍មានកាដូពីធម្មជាតិដ៏អស្ចារ្យមួយនោះគឺទន្លេមេគង្គ”។ ពេលនេះទន្លេដ៏វែងអន្លាយមួយនេះបានក្លាយជាទីលានធម្មជាតិប្រជែងអំណាចគ្នាមួយបន្ថែមទៀតរវាងប្រទេសមហាអំណាចពីរគឺសហរដ្ឋអាមេរិកនិងចិនក្នុងការប្រជែងគ្នានូវអំណាចភូមិសាស្ត្រនយោបាយ។ ត្បិតថាការប្រជែងនេះស្តែងចេញមកនូវអំនួតឥទ្ធិពលនយោបាយរវាងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងចិនក្តី ប៉ុន្តែប្រទេសចិនហាក់ដូចជាមានប្រៀបជាងប្រទេសណាទាំងអស់ក្នុងការគ្រប់គ្រងខ្សែទឹក និងអាចពង្រីកឥទ្ធិពលទៅលើបណ្តាប្រទេសនៅទន្លេមេគង្គក្រោមផងដែរ ដោយហេតុតែប្រទេសចិនជាមហាអំណាចថ្មីដែលមានសក្តានុពលគ្រប់គ្រាន់ទាំងក្នុងរូបភាពសេដ្ឋកិច្ចនិងទីតាំងភូមិសាស្ត្រ។

មិនត្រឹមតែឥទ្ធិពលភូមិសាស្ត្រនយោបាយមួយមុខទេ ទន្លេមេគង្គបានផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដ៏សម្បូរបែបសម្រាប់ប្រជាជនប្រមាណជាង៦០លាននាក់ដែលរស់នៅអាស្រ័យផលតាមដងទន្លេនេះ។ ដោយហេតុផលនេះហើយទើបប្រទេសមហាអំណាច និងប្រទេសតាមបណ្តោយទន្លេមេគង្គយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការព្យាយាមការពារនិងចែកធនធានគ្នាប្រកបដោយតម្លាភាព។ ដូចអ្វីដែលយើងបានដឹង ប្រទេសមហាអំណាចធំៗជាពិសេស អាមេរិក ឥណ្ឌា ជប៉ុន សុទ្ធតែចងចំណងមិត្តភាពជាមួយប្រទេសនៅតាមតំបន់ទន្លេមេគង្គជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ។ ក្រៅពីនេះ មានគណៈកម្មការទន្លេមេគង្គដែលបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៩៥ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ឡានឆាង ដែលផ្តួចផ្តើមដោយមហាអំណាចចិនក្នុងឆ្នាំ២០១៥។ តែអ្វីដែលគេមើលឃើញទៅលើចំណងមិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការខាងលើសុទ្ធសឹងតែទាក់ទងនឹងប្រយោជន៍នៃជាតិសាសន៍របស់ពួកគេតែប៉ុណ្ណោះ។ ដូចដែលទ្រឹស្តីនយោបាយរបស់លោក តេង ស៊ាវពីង បាននិយាយថា “គ្មានមិត្តពិត គ្មានសត្រូវពិត មានតែប្រយោជន៍”។

រឿងដែលយើងគួរមើលបន្ទាប់គឺ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ឡានឆាង។ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះត្រូវបានផ្តួចផ្តើមឡើងដោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន លី ខឺឈាង នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-ចិន ដែលប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាជាម្ចាស់ផ្ទះកាលពីឆ្នាំ២០១៤។ ប្រទេសជាសមាជិកនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ឡានឆាងមានចំនួន៦ប្រទេស រួមមាន ចិន មីយ៉ាន់ម៉ា ឡាវ ថៃ កម្ពុជា និងវៀតណាម។ ក្នុងនេះដែរ កិច្ចប្រជុំរវាងប្រទេសសមាជិកត្រូវបានធ្វើឡើងចំនួនបីលើក ប៉ុន្តែដោយសារវិបត្ដិកូវីដ១៩ កិច្ចប្រជុំកំពូលមេគង្គ-ឡានឆាង លើកទី៣ ត្រូវបានធ្វើតាមប្រព័ន្ធវីដេអូខនហ្វ្រឺរេន (Video Conference) ក្រោមប្រធានបទ «ពង្រឹងភាពជាដៃគូ ដើម្បីវិបុលភាពរួម» ដែលមានប្រទេសឡាវនិងប្រទេសចិនជាសហប្រធាន និងវត្តមានប្រទេសសមាជិកទាំង ៤ ទៀត។ គួរសម្គាល់ដែរថា អ្វីដែលគេចាប់អារម្មណ៍នោះគឺ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះស្ថិតនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌ និងជាផ្នែកសំខាន់នៃយុទ្ធសាស្ត្រភូមិសាស្ត្រនយោបាយ “ផ្លូវមួយខ្សែក្រវ៉ាត់មួយ” របស់ចិនផងដែរ។ ក្រៅពីនេះ ចិនក៏ទទួលបានផលប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើនមហាសាលដែលបានមកពីការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីចំនួន១១លើដងទន្លេមេគង្គ ហើយពេលនេះកំពុងតែរៀបចំសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីចំនួន៨បន្ថែមទៀត។ ហើយនេះក៏ត្រូវទៅតាមអ្វីដែលអ្នកជំនាញមួយចំនួនមើលឃើញថា វាជាយុទ្ធសាស្ត្រមួយដែលចិនបង្កើតឡើងដើម្បីពង្រឹងឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួន និងក្លាយជាអ្នកគ្រប់គ្រងវាសនារបស់ដងទន្លេមេគង្គតែប៉ុណ្ណោះ។

ក្រឡេកទៅមើលយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ប្រទេសអាមេរិកវិញ យើងឃើញថាអាមេរិកក៏បានយកចិត្តទុកដាក់មិនស្ទើរដែរមកលើប្រទេសនៅតាមដងទន្លេមេគង្គ ពីព្រោះថាប្រទេសទាំងនោះស្ថិតនៅក្នុងតំបន់អាស៊ានដែលជាស្នូលសំខាន់បំផុតមួយក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិករបស់អាមេរិច។ ដូចដឹងស្រាប់ហើយ សហរដ្ឋអាមេរិកក្តោបលើគោលបំណង ដើម្បីលើកកម្ពស់អធិបតេយ្យភាព តម្លាភាព អភិបាលកិច្ចល្អ មជ្ឈការអាស៊ាន និងបទបញ្ជាផ្អែកលើវិធាន ដោយភ្ជាប់ជាមួយបណ្តាប្រទេសតាមតំបន់អាស៊ាន ជាពិសេសប្រទេសតាមបណ្តោយដងទន្លេ។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំកន្លងមក ភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្តល់ជំនួយជាង ៣.៥០០ លានដុល្លារដល់បណ្តាប្រទេសតាមដងទន្លេមេគង្គ និងជាពិសេសកាលពីថ្ងៃទី១១ ខែកញ្ញាកន្លងទៅ ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកបានសន្យាផ្តល់ថវិកាយ៉ាងហោចណាស់ចំនួន ១៥៣ លានដុល្លារអាមេរិកដល់ប្រទេសតាមដងទន្លេមេគង្គ ដែលជំនួយទាំងនេះរួមមានជំនួយសម្រាប់ការចែករំលែកទិន្នន័យជលសាស្ត្រ ការគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ និងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងកម្រិតឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែនក្នុងតំបន់ផងដែរ។ យ៉ាងណាមិញ សហរដ្ឋអាមេរិកបានមើលឃើញពីសារៈសំខាន់របស់ទន្លេមេគង្គដែលនៅតែជាចំណុចស្នូលនៃយុទ្ធសាស្ត្រអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកចាប់តាំងពីអាណត្តិលោកប្រធានាធិបតី បារ៉ាក់ អូបាម៉ា មកម្ល៉េះ។ សារៈសំខាន់នៃទន្លេមេគង្គនៅក្នុងក្រសែភ្នែករបស់អាមេរិកគឺក្របខ័ណ្ឌយុទ្ធសាស្ត្រសេរីនិងបើកចំហនៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក ហើយរដ្ឋបាលរបស់លោកប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ ក៏ធ្លាប់បានបញ្ជាក់ថាអនុតំបន់ទន្លេមេគង្គដែលជាទីតាំងសេរីនិងបើកចំហកំពុងតែប្រឈមដាក់គ្នាយ៉ាងខ្លាំងដោយសារយុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយដោយមានទាំង “យុទ្ធសាស្ត្រអាស៊ី-ប៉ាស៊ីហ្វិក” និង “យុទ្ធសាស្ត្រផ្លូវមួយខ្សែក្រវ៉ាត់មួយ”។ ដូចនេះហើយ ការពង្រីកខ្លួនក្នុងអាងទន្លេមេគង្គជារឿងចាំបាច់បំផុតមួយសម្រាប់សហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងការខ្ទប់នូវឥទ្ធិពលរបស់មហាយក្សចិន។

សរុបទៅ បណ្តារដ្ឋនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ខ្លួនឯងគួរតែប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះការពង្រីកនូវឥទ្ធិពលរបស់មហាអំណាចណាមួយ ដែលព្យាយាមជ្រែកចូលនៅក្នុងអនុតំបន់មេគង្គ ព្រោះថានៅចំពោះមុខ សេណារីយ៉ូរបស់បណ្តាប្រទេសមហាអំណាចតែងប្រែប្រួលអាស្រ័យទៅលើផលប្រយោជន៍ដែលពួកគេអាចទទួលបាន។ ហើយវត្តមាននៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ រួមទាំងជំនួយផ្សេងៗ សុទ្ធតែចងភ្ជាប់យ៉ាងដាច់ខាតដោយរបៀបវារៈនៃការប្រកួតប្រជែងអំណាច និងឥទ្ធិពលក្នុងតំបន់របស់ប្រទេសមហាអំណាច។ ក្រៅពីនេះ ហានិភ័យចម្បងសម្រាប់រដ្ឋនៅតាមបណ្តោយទន្លេមេគង្គនៅតែជា “អន្ទាក់បំណុល” ដែលបរទេសផ្តល់សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍក្នុងន័យ “ទន្លេរួមគ្នា អនាគតរួមគ្នា” ដោយមានបំណងស្រង់យកសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ឬនយោបាយ។

អ្នកអាចចូល subscribe Telegram ផ្លូវការរបស់ The SEED តាមរយៈ https://t.me/TheSEED
អត្ថបទវិភាគដោយ៖ លោក ភោគ លាងហេង
គំនូរដោយ៖ កញ្ញា បូរ ដាលីន
ចួលរួម 1$ ដើម្បីគាំទ្រអ្នកសរសេរអត្ថបទ និង វិចិត្រករ
spot_img
spot_img

អត្ថបទពេញនិយម

អត្ថបទទាក់ទង