ការវិវឌ្ឍនៃបណ្តាញទូរសព្ទ រាប់ចាប់តាំងពីទូរសព្ទមានខ្សែរហូតដល់អត់ខ្សែ ប្រែមកជាទូរសព្ទចល័តដោយបំពាក់នូវបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗនៃរបកគំហើញនានា បានកែប្រែមុខមាត់ថ្មីសម្រាប់ពិភពលោកឱ្យស្ថិតក្នុងទំនើបកម្មនិងនវានុវត្តន៍។ ក្រឡេកមកមើលប្រវត្តិនៃការវិវឌ្ឍរបស់បច្ចេកវិទ្យាបណ្តាញរលកវិទ្យុចល័ត (Wireless Cellular Technology) គឺត្រូវបានចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ១៩៧៩ ដែលផ្តើមពី 1G និងឆ្ពោះទៅវិវឌ្ឍខ្លួនមកជំនាន់ 5G ។ អត្ថន័យនៃពាក្យនេះគឺ អក្សរ “G” តំណាងឱ្យ “ជំនាន់ (Generation)” ចំណែកឯលេខវិញគឺតំណាងឱ្យលំដាប់នៃជំនាន់នីមួយៗ។ ការវិវឌ្ឍអស់ ៥ ជំនាន់នេះបានប្រែមុខមាត់សកលលោក និងការរស់នៅរបស់មនុស្សជាតិឱ្យកាន់តែមានភាពងាយស្រួលឡើង ហើយការវិវឌ្ឍទាំងនេះ ជាសក្ខីភាពបញ្ជាក់ពីការរីកចម្រើនឥតឈប់ឈរនៃបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗនៅលើពិភពលោកនាពេលកន្លងមក និងការអភិវឌ្ឍជាបន្តទៀតប្រកបដោយភិយ្យោភាពនាពេលអនាគត។
1G (First Generation)
1G ជាសម័យដែលប្រើប្រព័ន្ធ “អាណាឡូក(Analog)” ដោយប្រើសញ្ញាវិទ្យុដើម្បីបញ្ជូនរលកសំឡេង។ ទូរសព្ទនៅយុគសម័យ 1G នេះអាចប្រើបានត្រឹមតែនៅក្នុងផ្នែកសំឡេងប៉ុណ្ណោះ ពោលគឺការហៅ ឬទទួលការហៅប៉ុណ្ណោះ និងមិនអាចប្រើប្រាស់ទិន្នន័យណាមួយឡើយ សូម្បីតែទទួល ឬផ្ញើសារ SMS ក៏ដោយ។ សម័យដំបូងនៃទូរសព្ទចល័តនេះត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងតែមួយគត់ គឺសម្រាប់ប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាជាសំឡេង ដូច្នេះបច្ចេកវិទ្យាផ្សេងៗពុំត្រូវបានបំពាក់ក្នុងទូរសព្ទដូចបច្ចុប្បន្ននេះឡើយ។ ជាពិសេសនៅសម័យនោះ គេបានកត់សម្គាល់ថាអ្នកប្រើប្រាស់ទូរសព្ទចល័តភាគច្រើនជាអ្នកជំនួញដែលមានប្រាក់ចំណូលខ្ពស់ឬអភិជន និងមានឋានៈខ្ពស់ទើបមានលទ្ធភាពទិញទូរសព្ទនិងសេវាកម្មដើម្បីប្រើប្រាស់បាន ពីព្រោះទូរសព្ទចល័តនៅសម័យនោះមានតម្លៃថ្លៃ។
2G (Second Generation)
ការវិវឌ្ឍពី 1G ទៅជាជំនាន់ 2G គឺបានផ្លាស់ប្តូរពីការបញ្ជូនរលកវិទ្យុដោយ អាណាឡូក (Analog) ទៅជារលកឌីជីថល (Digital) ដែលបានបញ្ជូនតាមរយៈរលកមីក្រូវ៉េវ (Microwave)។ 2G គឺជាជំនាន់ដែលចាប់ផ្តើមអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់មានលទ្ធភាពប្រើប្រាស់ទិន្នន័យបន្ថែមលើសពីការប្រើប្រាស់សំឡេង។ ជាមួយគ្នានេះដែរ ការផ្ញើសារ ឬ SMS បានចាប់កំណើតឡើង ដែលផ្តល់ឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់នូវជម្រើសមួយទៀតសម្រាប់ប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយគ្នា។ នាសម័យនោះ មនុស្សជាច្រើនចាប់ផ្តើមងាកមកប្រើទូរសព្ទចល័តច្រើនជាងមុន ដោយសារតែមានក្រុមហ៊ុនទូរសព្ទចល័តជាច្រើនទើបតែបានកកើតឡើង និងមានការប្រកួតប្រជែងគ្នា ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យតម្លៃទូរសព្ទចល័តធ្លាក់ចុះ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត អ្វីដែលយើងគួរកត់សម្គាល់នោះគឺ នៅចុងសម័យ 2G ដែលកៀកជិតឈានទៅដល់យុគសម័យ 3G គេបានបែងចែក 2G នេះជា ២ ជំនាន់តូចៗបន្ថែមទៀតគឺ ជំនាន់ 2.5G និង 2.75G។ ជំនាន់ 2.5G នេះបានបង្កើត GPRS (General Packet Radio Service) ដែលអាចឱ្យទូរស័ព្ទ ផ្ទេរ និងផ្ទុកទិន្នន័យបានច្រើនជាងមុន រីឯជំនាន់ 2.75G បានបង្កើត EDGE (Enhanced Data rates for Global Evolution) ដែលអភិវឌ្ឍពី GPRS។
3G (Third Generation)
ប្រព័ន្ធ 3G ជាប្រព័ន្ធទូរសព្ទអត់ខ្សែជំនាន់ទី ៣ ដែលអាចតភ្ជាប់ និងបញ្ជូនទិន្នន័យបានលឿនជាងមុន។ ល្បឿនលឿនជាងមុនរបស់ 3G បានធ្វើឱ្យប្រសិទ្ធភាពប្រើប្រាស់សេវាអ៊ីនធឺណិត (Internet) ដូចជាការទទួលឬផ្ញើព័ត៌មានចេញបានកាន់តែលឿន ព្រមទាំងអាចប្រើប្រាស់សេវាពហុប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ (Multimedia Services) បានយ៉ាងល្អឥតខ្ចោះនិងមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ ដូចជាការផ្ទេរឯកសារដែលមានទំហំធំ ការហៅចេញជាវីដេអូ (Video Call) MMs ទាញយកបទភ្លេង មើលការផ្សាយផ្ទាល់ ស្ទ្រីម (Stream) ជាដើម។ បន្ទាប់មក 3G មានបណ្តាញហ្វ្រេកង់ និងមានសមត្ថភាពបញ្ជូនទិន្នន័យជាច្រើនទៀត។ លក្ខណៈពិសេសជាងគេមួយទៀតរបស់ប្រព័ន្ធ 3G នោះគឺ “Always on” ដោយយើងអាចភ្ជាប់សេវាអ៊ីនធឺណិតរបស់បណ្តាញ 3G គ្រប់ពេល នៅពេលដែលយើងប្រើប្រាស់ ឬបើកទូរសព្ទ។
4G (Fourth Generation)
ត្បិតតែ 3G បានធ្វើឱ្យយើងអាចភ្ជាប់សេវាអ៊ីនធឺណិតគ្រប់ពេល ក្នុងនោះយើងអាចហៅចេញជាវីដេអូ (Video Call) តាមរយៈទូរសព្ទបាន ឬមើលវីដេអូផ្សាយផ្ទាល់ជាដើម ប៉ុន្តែយើងតែងតែជួបបញ្ហារំខានពីល្បឿនរអាក់រអួលដោយសារតែល្បឿនអ៊ីនធឺណិតនៅយឺតនៅឡើយ។ បច្ចេកវិទ្យា 4G ជាការអភិវឌ្ឍបន្តពីប្រព័ន្ធខ្សែទូរសព្ទអត់ខ្សែជំនាន់មុនៗទាំងអស់ដូចជា 1G 2G និង 3G មករួមគ្នាជាប្រព័ន្ធដែលមានប្រសិទ្ធភាពនិងគុណភាពល្អជាងគេ។ 4G បានអភិវឌ្ឍល្បឿនសេវាអ៊ីនធឺណិត ដែលធ្វើឱ្យការផ្ទេរទិន្នន័យលឿនជាងមុនរហូតដល់ 100Mbps ដែលមានល្បឿនលឿនជាង 3G រហូតដល់២០ដង។ ចំពោះល្បឿនលឿនរបស់បច្ចេកវិទ្យា 4G នេះ គឺមិនអាចត្រឹមតែឱ្យយើងមើលវីដេអូតាមអ៊ីនធឺណិតមិនរអាក់រអួលទេ។ បច្ចេកវិទ្យានេះក៏ធ្វើឱ្យការទំនាក់ទំនងតាមរយៈការហៅចេញជាវីដេអូមានភាពរលូន ជាពិសេស 4G បានជួយឱ្យមនុស្សគ្រប់គ្នាចំណាយលុយតិចជាងមុនផងដែរ។
5G (Fifth Generation)
បណ្ដាញទូរសព្ទចល័ត 5G គឺជាប្រព័ន្ធទូរសព្ទអត់ខ្សែដែលកំពុងអភិវឌ្ឍនៅប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិក ចិន និងកូរ៉េខាងត្បូងជាដើម។ 5G ត្រូវបានកំណត់ស្តង់ដារដោយ ITU (International Telecommunication Union) ដែលជាភ្នាក់ងារមានអំណាចកំណត់ស្តង់ដារពាក់ព័ន្ធទូរគមនាគមន៍។ ITU កំណត់ថា 5G ត្រូវមានសមត្ថភាពផ្ទេរទិន្នន័យល្បឿន ២០GPS ដែលមានល្បឿនលឿនជាង 4G រហូតដល់100ដង។ 5G អាចឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់មើលរឿងវីដេអូ ស្តាប់បទចម្រៀង លេងហ្គេម បើកគេហទំព័រតាមរយៈទូរស័ព្ទបានរលូនជាងមុន។ មួយវិញទៀត 5G មានកម្រិតរអាក់រអួលតិចក្នុងការផ្ទេរនិងទទួលទិន្នន័យ (Low latency rate) ដោយកាលមុន 4G ប្រើ ២០០ មីលីវិនាទី រីឯ 5G ប្រើត្រឹមតែ ១ មីលីវិនាទីប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែគុណសម្បត្តិរបស់ 5G មិនមែនមានត្រឹមតែល្បឿនលឿននោះទេ ពីព្រោះនៅពេលអនាគត ពិភពលោកនឹងឈានជើងចូលទៅរកបច្ចេកវិទ្យា IoT (Internet of things)។ បច្ចេកវិទ្យា IoT (Internet of things) គឺជាប្រព័ន្ធដែលអាចឱ្យវត្ថុជាច្រើនភ្ជាប់អ៊ីនធឺណិត ប្រមូល និងផ្ទេរទិន្នន័យតាមរយៈបណ្តាញអត់ខ្សែដោយគ្មានអន្តរាគមន៍ពីមនុស្ស។ ឧទាហរណ៍ រថយន្តបើកបរដោយខ្លួនឯង ឬការគ្រប់គ្រងយានយន្តស្វ័យប្រវត្តិ អាចភ្ជាប់និងបញ្ជាមនុស្សយន្ត (Robots) ជាដើម។ ក្រៅពីនេះ អ្នកប្រើប្រាស់ក៏អាចគ្រប់គ្រងម៉ាស៊ីនផ្សេងៗទៀត មានដូចជាម៉ាស៊ីនផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្ត (medical devices) ផ្នែកឧស្សាហកម្ម (industrial equipment) និងផ្នែកកសិកម្ម (agriculture machinery) ដែលអាចជាកាតាលីករយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការជំរុញសេដ្ឋកិច្ច។ ជាមួយគ្នានេះដែរ អ្នកប្រើប្រាស់អាចតភ្ជាប់ឧបករណ៍ផ្សេងៗយ៉ាងហោចណាស់ 100 ប៊ីលានគ្រឿងក្នុងពេលតែមួយ និងកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ថាមពល ៩០% ដែលធានាអាយុកាលថ្មរហូតដល់ ១០ ឆ្នាំនៅក្នុងឧបករណ៍ IoT ដែលមានថាមពលទាប។ #កម្មវិធី_ថង់ប្រាជ្ញា #THE_SEED #Wireless_Cellular_Technology #1G #2G #3G #4G #5G
អ្នកអាចចូល subscribe Telegram ផ្លូវការរបស់ The SEED តាមរយៈ https://t.me/TheSEED
អត្ថបទចែករំលែកដោយ៖ កញ្ញា លីម កន្និដ្ឋា
រូបគំនូរដោយ៖ កញ្ញា គង់ រដ្ធាវី
