បដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មគឺជាការផ្លាស់ប្តូរដំណើរការនៃការផលិតនិងធ្វើការងារពីបែបបុរាណដែលប្រើកម្លាំងមនុស្សឬការធ្វើការងារដោយដៃ ហើយជំនួសមកវិញនូវការប្រើបា្រស់ម៉ាស៊ីននិងប្រព័ន្ធរោងចក្រ។ បដិវត្តន៍នេះបានកើតឡើងដំបូងនៅក្នុងពាក់កណ្តាលសតវត្សទី១៨នៅក្នុងប្រទេសអង់គ្លេសហើយបន្ទាប់មកបានរីករាលដាលទៅកាន់អ៊ឺរ៉ុបដីគោកនិងសហរដ្ឋអាមេរិកនៅសតវត្សទី១៩។ គួររំលឹកផងដែរថា មូលហេតុនៃការរីករាលដាលនេះគឺដោយសារតែការទទួលយករបបមូលធននិយមមកអនុវត្តន៍ក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ព្រោះថាមុននឹងមានការកកើតឡើងនូវបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្ម ការផលិតទំនិញនិងសេដ្ឋកិច្ចមានលក្ខណៈជាទ្រង់ទ្រាយតូច(ជាលក្ខណៈគ្រួសារ)នៅឡើយ ប៉ុន្តែដោយសារតែឧស្សាហូបនីយកម្មតម្រូវឱ្យមានការងារនិងការវិនិយោគសំខាន់ៗដោយមិនចាំបាច់គ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋាភិបាលដូចពេលមុនទៀតទេនោះ សហគ្រិននិងអ្នកច្នៃប្រឌិតបានស្វែងរកវិធីដើម្បីបង្កើនផលិតកម្មរបស់ខ្លួនឱ្យបានកាន់តែច្រើន ដែលទីបំផុតនាំឱ្យមានការបង្កើតឡើងនូវប្រព័ន្ធរោងចក្រ។ មួយវិញទៀតការបង្ហាញខ្លួននៃបច្ចេកវិទ្យាដូចជារបកគំហើញនៃម៉ាស៊ីន ក៏ជាកត្តាពិសេសមួយនៃការកកើតបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មនេះផងដែរ។ ដូច្នេះ តើបច្ចេកវិទ្យាបានផ្លាស់ប្តូរបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មបានយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ? តើបដិវត្តន៍នេះបានកើតឡើងប៉ុន្មានដំណាក់កាលរួចមកហើយ?
បើយើងក្រឡេកមកមើលពីការវិវត្តន៍របស់ពិភពលោក យើងឃើញថាបន្ទាប់ពីការរីករាលដាលនៃបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មមក ពិភពលោកមានការផ្លាស់ប្តូរគួរឱ្យកត់សម្គាល់ជាជាងពេលណាៗទាំងអស់ ដោយសារតែបច្ចេកវិទ្យាបានជំរុញឱ្យមានភាពងាយស្រួលនៅក្នុងការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់មនុស្សដូចជា នៅក្នុងការធ្វើទំនាក់ទំនង ការដឹកជញ្ជូន ការធ្វើការងារ និងការផ្តល់សេវាកម្មផ្សេងៗទៀតជាដើម។ មកទល់នឹងសព្វថ្ងៃនេះបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មបានធ្វើការវិវត្តន៍ចំនួន៤ដំណាក់កាលរួចមកហើយគឺចាប់តាំងពីបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្ម ១.០ រហូតដល់បដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្ម ៤.០ដែលធ្វើឱ្យការរស់នៅកាន់តែមានភាពទំនើប។
បដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្ម ១.០៖ ការផលិតម៉ាស៊ីនដំណើរការដោយចំហាយទឹក
នៅក្នុងដំណាក់កាលឧស្សាហកម្ម១.០ ម៉ាស៊ីនដំណើរការដោយចំហាយទឹកត្រូវបានបង្កើតឡើង។ ការអភិវឌ្ឍន៍នៃម៉ាស៊ីនដើរដោយចំហាយទឹកដោយលោក James Watt បានធ្វើឱ្យលក្ខខណ្ឌការងារនាពេលនោះកាន់តែមានភាពប្រសើរឡើងដោយវាបានជំនួសទម្រង់ការងារតាមបែបប្រពៃណី។ ដើម្បីឱ្យមានដំណើរការនៃម៉ាស៊ីនដើរដោយចំហាយទឹក គេបានប្រើប្រាស់ធ្យូងថ្មមកដុតជំនួសវិញដោយមិនបាច់ប្រើប្រាស់ប្រភពថាមពលធម្មជាតិដូចជាខ្យល់ឬរហាត់ទឹកទៀតទេ។ ចាប់ពីពេលនោះមកទំនិញផ្សេងៗត្រូវបានផលិតដោយមិនគិតពីទីកន្លែងឬរដូវទៀតនោះទេ។ ទម្រង់ថ្មីនៃរបកគំហើញនេះបានជួយបង្កើនផលិតភាពយ៉ាងខ្លាំង ហើយផ្អែកលើរបកគំហើញនេះគឺគេបានបន្តរកឃើញនិងប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធមេកានិចដែលជាផ្នែកមួយយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងដំណើរការនៃម៉ាស៊ីន។ ជោគជ័យផ្សេងទៀតនៃបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មទីមួយគឺផ្លូវដែក។ វាជាការបន្តការអភិវឌ្ឍលើការធ្វើដំណើរតាមរថភ្លើងដោយការដុតធ្យូងថ្មនិងម៉ាស៊ីនដើរដោយចំហាយទឹកធ្វើដើម្បីជាកម្លាំងចលនា។ បន្ថែមពីនោះ ការប្រើប្រាស់ចំហាយទឹកជាថាមពលក៏ជាវិធីសាស្រ្តប្រើប្រាស់សម្រាប់នាវាធ្វើដំណើរតាមផ្លូវទឹកផងដែរ។ ជាលទ្ធផលសេដ្ឋកិច្ចកាន់តែមានទំហំធំធេងដោយរោងចក្រកាន់តែច្រើនត្រូវបានសាងសង់នៅក្នុងទីក្រុងធំៗហើយបានបង្កើតការងារជាច្រើនដល់ប្រជាជន ដែលនេះជារបៀបនៃការកើតឡើងនូវនគរូបនីយកម្ម(urbanization) ហើយវិស័យធនាគារកាន់តែមានសារៈសំខាន់ឡើងដោយសារសហគ្រិនជាច្រើនត្រូវការប្រាក់កម្ចីសម្រាប់ការវិនិយោគ។
បដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្ម ២.០៖ សង្វាក់ការងារនិងផលិតកម្មដើរដោយថាមពលអគ្គីសនី
ការរកឃើញនូវថាមពលអគ្គីសនីគឺជាសញ្ញានៃការចាប់ផ្តើមនូវឧស្សាហកម្ម២.០។ បដិវត្តន៍នេះកើតឡើងនៅចុងសតវត្សរ៍ទី ១៩ ខណៈដែលម៉ាស៊ីនចំហាយទឹកត្រូវបានជំនួសដោយម៉ាស៊ីនដែលដំណើរការដោយអគ្គិសនី។ ការរកឃើញនេះបានជួយបង្កើននូវផលិតភាពនិងសង្វាក់ការងារឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើងដែលរោងចក្រអាចផលិតទំនិញបានច្រើនតាមពេលវេលាកំណត់។ អ្វីដែលកាន់តែគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍នៅក្នុងឧស្សាហកម្ម ២.០នេះគឺការផលិតទំនិញដោយការបំបែកដំណើរការងារជាដំណាក់កាល(Assembly Line) ដែលជួយកាត់បន្ថយថ្លៃឈ្នួលកម្មករពីព្រោះតែគេត្រូវការតែកម្មករណាដែលមានជំនាញក្នុងការងារតែមួយផ្នែកប៉ុណ្ណោះ។ មួយវិញទៀតរបកគំហើញនៃអគ្គិសនីជាការចាប់ផ្តើមនៃវិស័យទូរគមនាគមន៍ដែលបានធ្វើឱ្យការទាក់ទងគ្នាកាន់តែមានភាពរហ័សនិងងាយស្រួលជាងមុន។ ទំនាក់ទំនងនៅក្នុងការិយាល័យតាមរយៈការសរសេរសំបុត្រត្រូវបានកាត់បន្ថយហើយបានប្តូរមកវិញនូវការហៅទូរស័ព្ទនិងទូរលេខដែលបានជួយពន្លឿនដំណើរការសកម្មភាពការងារជាច្រើន។ លើសពីនេះទៅទៀត ម៉ាស៊ីនអង្គុលីលេខត្រូវបានអភិវឌ្ឍឡើងហើយចាប់ពីពេលនោះមកវាក៏ត្រូវបានប្រើជាទ្រង់ទ្រាយធំផងដែរ។ រីឯវិស័យដឹកជញ្ជូនក៏មានការអភិវឌ្ឍបន្ថែមទៀតដែរ ដោយមានការប្តូរពីការប្រើប្រាស់ថាមពលកម្តៅទៅជាការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធអគ្គិសនីដូចជា ការដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវសមុទ្រដែលធ្វើឱ្យមានការធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ទ្វីបនិងប្រទេសផ្សេងៗ។ ជាក់ស្តែង Assembly Lineដែលត្រូវបានណែនាំដោយលោក ហែនរី ហ្វត នៅឆ្នាំ១៩១៣បានធ្វើឱ្យមានបដិវត្តការងារនៅក្នុងរោងចក្រហើយជាលទ្ធផលរថយន្តដំបូងក៏ត្រូវបានផលិតឡើង។ គួរឱ្យដឹងផងដែរថា ឧស្សាហកម្ម២.០ នេះក៏បានធ្វើឱ្យប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ក្លាយទៅជាមហាអំណាចឧស្សាហកម្មធំបំផុតមួយនៅលើពិភពលោក។ ជោគជ័យរបស់វាមិនត្រឹមតែមាននៅក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្មប៉ុណ្ណោះទេប៉ុន្តែនៅការអភិវឌ្ឍបានកើតឡើងក្នុងវិស័យជាច្រើនទៀតដែលការអភិវឌ្ឍទាំងនេះគឺជាជំហានដំបូងឆ្ពោះទៅរកសកលភាវូបនីយកម្ម(globalization)ដែលជាផ្នែកមួយយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងបរិបទពិភពលោកបច្ចុប្បន្ន។
បដិវត្តន៍ឧស្សាកម្ម ៣.០៖ ផលិតកម្មស្វ័យប្រវត្តិជាមួយនឹងការរកឃើញកុំព្យូទ័រ និងប្រព័ន្ធព័ត៌មានវិទ្យា
ឧស្សាហកម្ម៣.០បានកើតឡើងនៅអំឡុងទស្សវត្សឆ្នាំ១៩៧០ ដោយការផ្តោតទៅលើការធ្វើការងារដោយប្រព័ន្ធស្វ័យប្រវត្តិកម្ម និងបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន។ លោក Charles Babbage និងលោក Ads Lovelace បានបង្កើតមូលដ្ឋានសម្រាប់កុំព្យូទ័រដែលអាចសរសេរកម្មវិធីបានដោយម៉ាស៊ីនវិភាគ(Analytical Engine)របស់គាត់ ហើយជាលទ្ធផល បាននាំឱ្យកើតមានឡើងនូវឧបករណ៍មុខងារកុំព្យូទ័រដំបូងរបស់ពិភពលោកនៅឆ្នាំ ១៩៤១។ ។ ក្រោយមកDesktopត្រូវបានគេបង្កើតឡើងដោយសហការជាមួយឧស្សាហកម្មដែលគេហៅថា Commodore ដែលបានគ្របដណ្តប់ទីផ្សារកុំព្យូទ័រសម្រាប់ប្រើប្រាស់នៅផ្ទះនៅទសវត្សឆ្នាំ ១៩៨០ និងដើមទសវត្សឆ្នាំ ១៩៩០។ ក្រោយមកទៀតរបស់ទាំងនេះត្រូវបានជំនួសដោយកុំព្យូទ័រផ្ទាល់ខ្លួន (Personal Computer)ដែលអាចប្រើបាននៅក្នុងការិយាល័យនិងតាមទីកន្លែងផ្សេងៗ។ ក្រុមហ៊ុនយក្សឌីជីថលដំបូងបង្អស់ដូចជា Microsoft និង Apple ក៏ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅពេលនោះដែរ។
បដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្ម ៤.០៖ បច្ចេកវិទ្យាឆ្លាតវៃតាមរយៈប្រព័ន្ធឌីជីថលនិងបណ្តាញអ៊ីនធឺណែត
បដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្ម ៤.០ត្រូវបានគេឱ្យឈ្មោះថាជាយុគសម័យឌីជីថល ដែលវាជាសម័យកាលដែលយើងកំពុងរស់នៅសព្វថ្ងៃ។ ជាមួយនឹងការបង្ហាញខ្លួនរបស់អ៊ីនធឺណែតក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៩០ វាបានកែប្រែជីវិតយើងឱ្យរស់នៅក្នុងពិភពថ្មីទាំងស្រុង។ ជាក់ស្តែង ការងារ ការសិក្សា និងការកម្សាន្តត្រូវបានគ្របដណ្តប់ដោយការភ្ជាប់អ៊ីនធឺណែតជាមួយនឹងកុំព្យូទ័រដែលគ្រប់យ៉ាងគឺប្រព្រឹត្តទៅដោយស្វ័យប្រវត្តិ។ “Internet of things (IoT)” ត្រូវបានបញ្ចូលទៅក្នុងក្រុមហ៊ុនជាច្រើននិងជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់យើងហើយយើងមិនអាចស្រម៉ៃមើលជីវិតដោយគ្មានវាទៀតទេ ហើយបណ្តាញឌីជីថលផ្តល់នូវលទ្ធភាពរាប់មិនអស់។ រោងចក្រផ្សេងៗដែលគ្រប់គ្រងដោយកុំព្យូទ័ររួចទៅហើយអាចត្រូវបានពង្រីកតាមរយៈការតភ្ជាប់បណ្តាញបង្កើតឌីជីថលភ្លោះនៅលើអ៊ីនធឺណិត ដែលនាំឱ្យកើតមានឡើងនូវរោងចក្រឆ្លាតវៃដែលប្រព័ន្ធ។ លើសពីនេះឧស្សាហកម្មបុរាណដូចជាឧស្សាហកម្មសំណង់ក៏កំពុងត្រូវបានបង្កើតឡើងជាប្រព័ន្ធឌីជីថលដែលអាចត្រូវបានបង្ហាញជាឌីជីថលតាមគំរូ 3Dផងដែរ ។ ពាក្យបច្ចេកទេសប្លែកៗដូចជារ៉ូបូត, បញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI), ព័ត៌មានវិទ្យា (IT), Clouds, self-learning algorithms និងទិន្នន័យធំៗបានលេចឡើងក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានទសវត្សចុងក្រោយនេះ។ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងចន្លោះពេលប្រចាំឆ្នាំនៃបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មទី ១ និងទី ២ យើងឃើញថាឧស្សាហកម្ម ៤.០ ជាយុគសម័យកាលដែលមានការអភិវឌ្ឍឆាប់រហ័សជាងគេ។
សរុបសេចក្តីមកបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មផ្តល់ឱ្យទាំងឱកាសនិងបញ្ហាប្រឈមព្រោះបច្ចេកវិទ្យានឹងជះឥទ្ធិពលកាន់តែខ្លាំងដល់ជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់យើង។ បច្ចេកវិទ្យាកំពុងធ្វើឱ្យដំណើរការការងារកាន់តែមានភាពបត់បែនសម្រាប់មនុស្សជាច្រើនព្រោះពួកគេអាចធ្វើការងារបានគ្រប់ទីកន្លែង មិនថានៅផ្ទះ នៅហាងកាហ្វេឬនៅការិយាល័យទេ។ ផ្ទុយមកវិញ ការងារជាច្រើននឹងត្រូវបានគ្របដណ្តប់ដោយម៉ាស៊ីន ដូច្នេះផលវិបាកដែលជៀសមិនរួចគឺថាការងារនឹងត្រូវការកម្មករតិចជាងមុនដែលអាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ឱកាសការងារ ប៉ុន្តែយ៉ាងណាមិញការងារថ្មីៗនឹងត្រូវបានបង្កើតឡើងជាមួយនឹងការបណ្តុះបណ្តាលបន្ថែមនិងការវិវត្តន៍ថ្មីស្របទៅតាមបទដ្ឋានរបស់សង្គម។
