ហេតុអ្វីបានជាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសចិនដាំក្បាលចុះក្រោមនៅពេលនេះ?

ត្បិតតែឆ្នាំ២០២០ គឺជាឆ្នាំដែលប្រទេសចិនទទួលការវាយលុកពីកូវីដ១៩ដោយមិនបានត្រៀមទុកជាមុន។ យោងតាមក្រាបរបស់ National Bureau of Statistics of China កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសចិនបានដាំក្បាលចុះយ៉ាងជ្រៅកាលពីត្រីមាសទី ១ ដែលធ្លាក់ដល់ -៦,៨% ហើយប្រទេសចិនបានដើរចេញពីឆ្នាំ២០២០ ដោយកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ៦,៨% និងចាប់ផ្ដើមសេដ្ឋកិច្ចត្រីមាសទី ១ នៅឆ្នាំ២០២១ ដោយកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ១៨,៣%។

យ៉ាងណាមិញ ភាពជោគជ័យនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសមហាអំណាចមួយនេះមិនបានយូរឡើយ ដែលកំណើនសេដ្ឋកិច្ចបានចាប់ផ្ដើមធ្លាក់ចុះចាប់ពីត្រីមាសទី ២ រហូតមកដល់ត្រីមាសទី ៣ និងអាចបន្តទៅកាន់ត្រីមាសទី ៤ នៅឆ្នាំ២០២១ នេះ។ យោងតាមក្រាបរបស់ National Bureau of Statistics of China កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសធ្លាក់ត្រឹមអត្រា ៧,៩% នៅត្រីមាសទី ២ និង បន្តធ្លាក់ដល់ត្រឹមអត្រា ៤,៩% នៅត្រីមាសទី ៣។ អ្វីដែលនឹកស្មានមិនដល់ គឺសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសចិនបែរជារង្គើរដោយការខ្វះចរន្ដអគ្គិសនីដែលធ្វើឱ្យសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្វាក់ផលិតកម្មបានកកស្ទះ រួមជាមួយនឹងការប្រកាសក្ស័យធននៃក្រុមហ៊ុនយក្ស Evergrande។

១. ការដួលរលំនៃក្រុមហ៊ុន Evergrande

១.១. មូលហេតុនៃការប្រកាសក្ស័យធនរបស់ក្រុមហ៊ុន Evergrande

ក្រុមហ៊ុន Evergrande គឺជាក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យធំជាងគេលំដាប់លេខ ២ នៅក្នុងប្រទេសចិនដែលមានគម្រោងជាង ១.៣០០ នៅទីក្រុងចំនួន ២៨០។ តាមពិតទៅ ចំហាយនៃការដួលរលំរបស់ក្រុមហ៊ុន Evergrande បានលេចចេញតាំងពីឆ្នាំ២០២០។ យោងតាមការចេញផ្សាយរបស់ Financial Times កាលពីឆ្នាំ២០២០ ក្រុមហ៊ុន Evergrande មានបំណុលច្រើនជាងទ្រព្យសកម្មរបស់ខ្លួន ២ ដង ក្នុងទឹកប្រាក់ប្រមាណ ១២០ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក ហើយក្រុមហ៊ុននេះក៏បានក្លាយជាក្រុមហ៊ុនវិនិយោគលើអចលនទ្រព្យដែលមានបំណុលច្រើនជាងគេនៅក្នុងសកលលោក។ មូលហេតុដែលធ្វើឱ្យក្រុមហ៊ុន Evergrande ក៏ដូចជាក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យមួយចំនួននៅក្នុងប្រទេសចិនមានបំណុលច្រើនគឺដោយសារតែវិធីសាស្ត្រប្រមូលកាន់កាប់អចលនទ្រព្យតាមរយៈការពឹងផ្អែកទៅលើចំនួនបំណុល។ យោងតាមការចេញផ្សាយរបស់ Forbes វិធីសាស្ត្រនេះបានធ្វើឱ្យក្រុមហ៊ុន Evergrande មានដីធ្លីរហូតអាចសាងសង់ផ្ទះឱ្យប្រជាជនសរុបរបស់ប្រទេសព័រទុយហ្កាល់ និងប្រទេសនូវែលសេឡង់បាន។ ហេតុដូចនេះហើយ ដើម្បីស្ថិរភាពហិរញ្ញវត្ថុនិងរក្សាគ្រឹះសេដ្ឋកិច្ច រដ្ឋាភិបាលចិនបានដាក់បទប្បញ្ញត្ដិ បន្ទាត់ក្រហម ៣ (The Three Red Lines) ដើម្បីកំណត់ចំនួនកម្ចីរបស់ក្រុមហ៊ុនវិនិយោគ។ បទប្បញ្ញត្ដិបន្ទាត់ក្រហម ៣ នេះក៏ជាមូលហេតុមួយដែលក្រុមហ៊ុន Evergrande មិនអាចខ្ចីលុយដើម្បីមកដោះទាល់បញ្ហាលំហូរសាច់ប្រាក់ថែមទៀតបាន។ មួយវិញទៀត ផ្អែកតាមការចេញផ្សាយរបស់ WeForum.org ក្រុមហ៊ុន Evergrande ក៏មិនអាចលក់អាជីវកម្មខ្លះរបស់ខ្លួនបាន ដោយហេតុតែបែកធ្លាយឯកសារដែលក្រុមហ៊ុនសុំជំនួយពីរដ្ឋាភិបាលលើបញ្ហាដែលខ្លួនមានបញ្ហាលំហូរសាច់ប្រាក់។ ដោយស៊ូមិនបានទៅនឹងបញ្ហាលំហូរសាច់ប្រាក់ នៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១ ក្រុមហ៊ុន Evergrande បានប្រកាសក្ស័យធនដោយសារតែមិនអាចបង្វិលទុនទាន់ពេលវេលា ជាមួយនឹងបំណុល ៣០០ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក។

១.២. ផលប៉ះពាល់បន្តគ្នា (Domino Effect) នៃការដួលរលំនៃក្រុមហ៊ុន Evergrande

ការដួលរលំនៃក្រុមហ៊ុន Evergrande នេះអាចនឹងប៉ះពាល់ដល់អតិថិជនដែលបានទិញផ្ទះមុនសាងសង់ហើយបានកក់ប្រាក់និងបង់រំលស់ទុក ក្រុមហ៊ុនដែលបានសហការក្នុងសាងសង់ និងវិស័យហិរញ្ញវត្ថុធនាគារ។ ដូចនេះ អ្វីដែលធ្វើឱ្យគេព្រួយបារម្ភនោះគឺការដួលរលំនៃ Evergrande អាចបង្កើតឱ្យមាន Domino Effect ដែលមានន័យថានឹងធ្វើឱ្យក្រុមហ៊ុននិងអាជីវកម្មមួយចំនួនដួលតាមហ្នឹងដែរ។ ត្បិតតែធនាគារកណ្ដាលចិនបានអះអាងថា វិស័យធនាគារនឹងមិនសូវប៉ះពាល់ខ្លាំងក៏ពិតមែនដោយសារបំណុលរបស់ Evergrande ចំនួន ១/៣ គឺរបស់ធនាគារ ក៏ប៉ុន្តែយើងក៏គួរយកចិត្ដទុកដាក់លើ ២/៣ នៃបំណុលរបស់ Evergrande គឺអ្នកវិនិយោគអចលនទ្រព្យ ក៏ដូចជាក្រុមហ៊ុនដែលស្ថិតនៅក្នុងសង្វាក់ផលិតកម្មរបស់ Evergrande។ គួរបញ្ជាក់បន្តិចថា យោងតាម The Economist Intelligence Unit Evergrande បានធ្វើកម្ចីជាមួយធនាគារក្នុងស្រុកប្រមាណ ១៧១ និងក្រុមហ៊ុនហិរញ្ញវត្ថុដទៃទៀតប្រមាណ ១២១។ ជាមួយគ្នានេះ យោងតាមការចេញផ្សាយរបស់ Bloomberg ក្រុមហ៊ុន Evergrande នៅជាប់គម្រោងជាង ១,៤ លានផ្ទះទៀតដែលមិនទាន់សាងសង់រួច ខណៈដែលអតិថិជនបានបង់ប្រាក់កក់និងរំលស់រួចហើយ។ មួយវិញទៀត អ្នកផ្គត់ផ្គង់ ក៏ដូចជាក្រុមហ៊ុនដែលជាដៃគូសហការរបស់ Evergrande ក៏ត្រូវបានបង្អាក់លំហូរសាច់ប្រាក់ពីក្រុមហ៊ុន Evergrande ហើយជាទូទៅ ការទូទាត់ត្រូវបានធ្វើដោយរូបិយាណត្ដិ (commercial bills) ដែលនៅពេលក្រុមហ៊ុន Evergrande មានបញ្ហា រូបិយាណត្ដិ (commercial bills) ក៏មិនអាចបើកឬបង្វិលជាសាច់ប្រាក់បានដែរ។ យោងតាមការចេញផ្សាយរបស់ Finance.sina អ្នកផ្គត់ផ្គង់របស់ Evergrande ជាច្រើនកំពុងទទួលការប្ដឹងពីឈ្មួញកណ្ដាលដោយសាររូបិយាណត្ដិ (commercial bills) មិនអាចបើកបាន ទើបធ្វើឱ្យគេបារម្ភខ្លាចករណីដួលរលំ Evergrande នេះនឹងដូចការដួលរលំនៃក្រុមហ៊ុន Lehman Brothers ដែលជាកត្តាចម្បងមួយនៃវិបត្ដិហិរញ្ញវត្ថុឆ្នាំ ២០០៨។ យ៉ាងណាមិញ ត្បិតតែភាពខុសគ្នារវាងករណីទាំង ២ គឺក្រុមហ៊ុន Lehman Brothers មានឥទ្ធិពលនៅលើឆាកអន្តរជាតិខ្លាំង ហើយក្រុមហ៊ុន Evergrande មានឥទ្ធិពលខ្លាំងត្រឹមនៅក្នុងប្រទេសចិន ក៏ប៉ុន្តែតិចច្រើនក៏អាចប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកដែរដោយសារតែសង្វាក់ផលិតកម្មរបស់ Evergrande និងសេដ្ឋកិច្ចចិនគឺជាក្បាលម៉ាស៊ីននៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកដ៏ធំមួយដែរ។

២. កង្វះថាមពលអគ្គិសនី

ប្រទេសចិនបាននិងកំពុងបន្តជួបប្រទះការធ្លាក់ចុះនូវបរិមាណផលិកម្ម និងបង្អាក់សង្វាក់ផលិតកម្មដោយសារតែកង្វះអគ្គិសនី។ មូលហេតុចម្បងដែលប្រទេសចិនជួបប្រទះកង្វះអគ្គិសនីគឺដោយសារតែកង្វះធ្យូងថ្ម ដែលជាប្រភពថាមពលសំខាន់ប្រមាណជាង ៧០%។ មូលហេតុទី ១ ដែលប្រទេសចិនទើបតែជួបប្រទះកង្វះធ្យូងថ្មនៅពេលនេះគឺដោយសារតែការគោលនយោបាយកាត់បន្ថយឧស្ម័នកាបូនិចនៅឆ្នាំ២០៣០ និងគ្មានឧស្ម័នកាបូនិចនៅឆ្នាំ២០៦០។ មូលហេតុទី ២ គឺឧបសគ្គនៃការនាំចូលនិងទិញធ្យូងថ្ម។ តម្លៃធ្យូងថ្មទាំងនៅក្នុងប្រទេសចិននិងអន្តរជាតិបានហក់ឡើងថ្លៃដោយសារតែកំណើនតម្រូវការ និងវិបត្ដិថាមពលអន្តរជាតិ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ប្រទេសចិនក៏ផ្អាកនាំចូលធ្យូងថ្មពីប្រទេសអូស្ត្រាលីដោយហេតុតែគោលនយោបាយការបរទេសមើលមុខគ្នាមិនត្រូវដែលផ្ទុះក្ដៅខ្លាំងនៅពេលអូស្ត្រាលីទទូចឱ្យមានការស៊ើបអង្កេតប្រភពមេរោគកូវីដ ១៩ នៅប្រទេសចិន។

Goldman Sachs បានប៉ាន់ស្មានវិស័យរោងចក្រប្រមាណ ៤៤% នឹងរងផលប៉ះពាល់។ កង្វះអគ្គិសនីបានធ្វើឱ្យរោងចក្រនៅប្រទេសចិនជាច្រើនផ្អាកដំណើរការចំពេលជិតរដូវកាល Christmas និងឆ្លងឆ្នាំថ្មី ដែលជាកង្វល់របស់អ្នកផលិតថាមិនអាចផ្ដល់ទំនិញទាន់ពេលវេលាជូនអតិថិជន ហើយអតិថិជនអាចស្វែងរកទីផ្សារផ្សេង។ យោងតាមការចេញផ្សាយរបស់ Bloomberg ខេត្ដរបស់ចិនចំនួនប្រហែលជាង ២០ ដែលបានដាច់អគ្គិសនីនោះស្មើនឹង ៦៦% នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (GDP)។ ការខ្វះអគ្គិសនីបែបនេះនឹងធ្វើឱ្យតម្លៃអគ្គិសនីឡើងថ្លៃ ដែលជាហេតុបន្តធ្វើឱ្យទំនិញនិងសេវាកម្មឡើងថ្លៃទៅតាមតម្លៃនៃសង្វាក់ផលិតកម្មដែរ។ បើយោងតាមទិន្នន័យរបស់ National Bureau of Statistics តម្លៃផលិតកម្មរបស់ចិនបានឡើងថ្លៃ ដែលឡើងដល់ ១០,៧%។ តម្លៃផលិតកម្មនេះអាចនឹងឡើងថ្លៃបន្ថែមទៀតទៅតាមតម្លៃថាមពល ហើយការឡើងថ្លៃនៃតម្លៃផលិតកម្មបែបនេះគឺជាសញ្ញាណមិនល្អឡើយសម្រាប់ពិភពលោកដោយសារតែប្រទេសចិនសឹងតែត្រូវបានចាត់ទុកថាជារោងចក្រផលិតផលរបស់ពិភពលោក ដែលជាហេតុអាចជះឥទ្ធិពលដល់ការឡើងថ្លៃទំនិញនៅក្នុងប្រទេសនីមួយ។