តើអង្គការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសៀងហៃជាអ្វី?
នៅក្នុងពិភពលោកបច្ចុប្បន្ន កិច្ចសហប្រតិបត្តិរវាងប្រទេសមួយនឹងប្រទេសមួយមានសារៈសំខាន់យ៉ាងខ្លាំងក្នុងការអភិវឌ្ឍគ្រប់វិស័យដែលរួមមាន សេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ សន្តិសុខនិងវប្បធម៌ជាដើម។ ក្នុងនោះផងដែរ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់ក៏មានតួនាទីសំខាន់ផងដែរ ដោយក្រុមប្រទេសក្នុងតំបន់នីមួយៗបានបង្កើតអង្គការ និងសមាគមន៍ដូចជា សមាគមអាស៊ាន និងសហភាពអឺរ៉ុប ជាដើម។ ក្នុងនោះផងដែរ យើងកត់សម្គាល់ឃើញប្រទេសនៅក្នុងអាស៊ីកណ្តាលក៏មានអង្គការសំរាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់ពួកគេមួយដែរ មានឈ្មោះថាអង្គការកិច្ចប្រតិបត្តិការសៀងហៃ។ អង្គការកិច្ចប្រតិបត្តិការសៀងហៃនេះជាអង្គការក្នុងតំបន់អ៊ុយរ៉ាស៊ី (អាស៊ីកណ្តាល) មួយដែលមានតួនាទីក្នុងការធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ច នយោបាយសន្តិសុខនិង វិស័យដទៃទៀតរវាងប្រទេសសមាជិកទាំងអស់។ មួយវិញទៀតអង្គការនេះមានសមាជិកបច្ចុប្បន្នចំនួន៨ប្រទេសនិងមានទីស្នាក់ការនៅទីក្រុងប៉េកាំងនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន។ តើអង្គការអង្គការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសៀងហៃបង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងអ្វីនិងមានសមាជិកប្រទេសណាខ្លះ?
១. អំពីអង្គការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការណ៍សៀងហៃ
អង្គការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការណ៍សៀងហៃបានប្រកាសនិងបង្កើតជាផ្លូវការនៅក្នុងថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០០១ ក្នុងទីក្រុងសៀងហៃនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន។ អង្គការនេះគឺជាអង្គការមួយក្នុងតំបន់អាស៊ីកណ្តាលដែលមានចំនួនសមាជិកផ្លូវការចំនួន៨ប្រទេសមានដូចជា សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន សហព័ន្ធរុស្សី សាធារណរដ្ឋឥណ្ឌា សាធារណរដ្ឋកៀហ្ស៊ីស៊ី (Kyrgyz Republic) សាធារណរដ្ឋកាហ្សាក់ស្ថាន សាធារណរដ្ឋតាជីគីស្ថាន សាធារណរដ្ឋអ៊ូសបេគីស្ថាននិងសាធារណរដ្ឋឥស្លាមប៉ាគីស្ថាន។ ក្នុងនោះផងដែរ អង្គការនេះនៅមានប្រទេសសង្កេតការណ៍(Observer)ដែលត្រៀមខ្លួនចូលជាសមាជិកចំនួន៤ផងដែរដូចជា អាហ្គានីស្ថាន បេឡារុស អ៊ីរ៉ង់ និងម៉ុងហ្គោលី។ មួយវិញទៀតអង្គការនេះមិនខុសពីអង្គការដទៃក្នុងតំបន់នោះទេ គឺតែងតែមានដៃគូសន្ទនាសំរាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់ខ្លួនដែលមានចំនួន៦ប្រទេសដែលជាដៃគូនៃកិច្ចសន្ទនាដូចជា អាមេនី អាស៊ែបៃហ្សង់ កម្ពុជា នេប៉ាល់ ស្រីលង្កា និងតួកគីផងដែរ។ ក្នុងអង្គការនេះដែរ គេបានអនុម័តនិងដាក់ប្រើប្រាស់ភាសាចំនួនពីរជាផ្លូវការ គឺ ភាសារុស្សី និងភាសាចិនដែលសមាជិកចំនួន៥ក្នុងតំបន់នេះសុទ្ធសឹងតែជាអតីតរដ្ឋរបស់សហភាពសូវៀត (រុស្សី)។ ម៉្យាងវិញទៀត សំរាប់គោលដៅនៃការបង្កើតអង្គការនេះគឺដើម្បីពង្រឹងទំនុកចិត្តទៅវិញទៅមក និងទំនាក់ទំនងជាអ្នកជិតខាងល្អក្នុងចំណោមប្រទេសជាសមាជិកនិងជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពក្នុងវិស័យនយោបាយ ពាណិជ្ជកម្ម និងសេដ្ឋកិច្ច វិទ្យាសាស្ត្របច្ចេកវិទ្យា វប្បធម៌ព្រមទាំងការអប់រំ ថាមពល ការដឹកជញ្ជូន ទេសចរណ៍ ការការពារបរិស្ថាន និងវិស័យផ្សេងៗទៀត។ បន្ថែមពីនេះពួកគេមានគោលបំណងខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នាដើម្បីរក្សាធានាសន្តិភាព សន្តិសុខ និងស្ថិរភាពក្នុងតំបន់និងពិភពលោក ដើម្បីជាប្រយោជន៍សំរាប់ប្រជាជាតិទាំងមូលផងដែរ
២. តួនាទីនៃកិច្ចប្រជុំសំខាន់ៗអង្គការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសៀងហៃ
អង្គការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសៀងហៃជាអង្គការមួយដែលមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់អាស៊ីកណ្តាលនិងអាស៊ីខាងត្បូងលើគ្រប់វិស័យដែលអង្គការនេះបានដាក់ចេញដូចជានយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌និងសន្តិសុខក្នុងតំបន់។ អង្គការនេះមិនខុសពីអាស៊ានឡើយ តែងតែមានកិច្ចប្រជុំជាច្រើនជារៀងរាល់ឆ្នាំគ្រប់តួនាទីពាក់ព័ន្ធហើយមានរបៀបវារៈក្នុងការធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចនិងការដោះស្រាយបញ្ហាសន្តិសុខនិងសុវត្ថិភាពក្នុងតំបន់និងពិភពលោក។ មួយវិញទៀត គេសង្កេតឃើញថាអង្គការមួយនេះមានកិច្ចប្រជុំសំខាន់ៗ៣ក្នុងមួយឆ្នាំដែលមានដូចជាកិច្ចប្រជុំរបស់រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេស(Foreign Ministers Council) កិច្ចប្រជុំរវាងប្រមុខរដ្ឋាភិបាល (The Heads of Government Council) និង កិច្ចប្រជុំរវាងប្រមុខរដ្ឋ (The Heads of State Council)។ ចំពោះកិច្ចប្រជុំរវាងរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសរបស់ប្រទេសជាសមាជិកអង្គការនេះគឺ ការប្រជុំនេះចូលរួមដោយរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសទាំងអស់ហើយត្រូវគិតគូដោះស្រាយទាក់ទងនឹងសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់អង្គការនិងរៀបចំនិងសន្ទនារបៀបវារៈកិច្ចប្រជុំប្រមុខរដ្ឋ និងការប្រជុំពិគ្រោះយោបល់លើបញ្ហាអន្តរជាតិទាំងនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ចជាដើម។ មួយវិញទៀត កិច្ចប្រជុំនេះអាចធ្វើសេចក្តីថ្លែងការណ៍ក្នុងនាមអង្គការទាំងមូលតាមដែលសមស្រប។ ចំណែកឯកិច្ចប្រជុំប្រមុខរដ្ឋាភិបាលវិញ គឺជាកិច្ចប្រជុំមួយដើម្បីពិភាក្សាអំពីយុទ្ធសាស្ត្រសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការពហុភាគី និងទិសដៅអាទិភាពក្នុងក្របខណ្ឌរបស់អង្គការ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសំខាន់ៗ និងបញ្ហាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ច វិស័យផ្សេងៗទៀត ក៏ដូចជាអនុម័តថវិកាប្រចាំឆ្នាំរបស់អង្គការផងដែរ។ រីឯកិច្ចប្រជុំធំបំផុតនៃអង្គការក្នុងតំបន់អាស៊ីកណ្តាលនេះគឺកិច្ចប្រជុំប្រមុខរដ្ឋដែលជាកិច្ចប្រជុំកំពូលមួយកដែលធ្វើការសម្រេចចិត្តខ្ពស់បំផុតនៅក្នុងអង្គការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសៀងហៃ។ មិនខុសពីកិច្ចប្រជុំមេដឹកនាំកំពូលអាស៊ាននោះទេ ការប្រជុំនេះត្រូវបានធ្វើឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដើម្បីធ្វើការសម្រេចចិត្តបញ្ហាជាមូលដ្ឋាននៃការរៀបចំផ្ទៃក្នុងនិងផ្តល់ការណែនាំអំពីបញ្ហាសំខាន់ៗទាំងអស់ទាក់ទងនឹងសកម្មភាពព្រមទាំងពិចារណាលើបញ្ហាអន្តរជាតិជាប្រធានបទបំផុតផងដែរ។
សរុបមកអង្គការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសៀងហៃនេះគឺមិនខុសពីសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគេ្នយ៍ដែលយើងបានស្គាល់ភាគច្រើននោះទេ។ អង្គការនេះគឺមានទិសដៅសកម្មភាពធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់របស់ខ្លួនលើផ្នែកនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌និងសន្តិសុខក្នុងតំបន់និងពិភពលោកផងដែរ។ អង្គការនេះមានកិច្ចប្រជុំជាច្រើននិងមានកិច្ចប្រជុំធំៗចំនួន៣ជារៀងរាល់ឆ្នាំលើការដោះស្រាយនិងការសន្ទនាពិចារណាគ្រប់បញ្ហានិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទាំងក្រៅនិងក្នុងតំបន់។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ អង្គការនេះក៍មានដៃគូផ្លូវការចំនួន៤ក្នុងនោះក៏មានប្រទេសកម្ពុជាដែលបានក្លាយជាដៃគូសន្ទនាជាផ្លូវការនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៥ផងដែរ។ យើងអាចនិយាយបានថាអង្គការក្នុងតំបន់មួយនេះគឺមានឥទ្ធិពលខ្លាំងមួយផងដែរព្រោះ មានប្រទេសធំៗចំនួន៣ជាសមាជិកដូចជាចិន ឥណ្ឌា និងរុស្សីដែលសុទ្ធសឹងជាប្រទេសដែលមានអំណាចសេដ្ឋកិច្ចនិងយោធាខ្លាំងហើយប្រទេសចំនួនពីរគឺចិននិងរុស្សីក៏ជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអចិន្ត្រៃយ៍នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលជាស្ថាប័នមួយទទួលត្រូវ រក្សាសន្តិសុខនិងធ្វើការសម្រចចិត្តសំរាប់ការពារសន្តិសុខដើម្បីសន្តិភាពពិភពលោកផងដែរ។ ។
