កាលពីដើមខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៥ កន្លងទៅនេះ បន្ទាប់ពី លោកដូណាល់ត្រាំ ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកបានឡើង កាន់អំណាចថ្មីៗ លោកបានប្រកាសអំពីការដាក់ពន្ធគយទៅលើប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្តពាណិជ្ជកម្មចំនួនពីរគឺ ប្រទេសកាណាដា និងប្រទេសម៉ិកស៊ិក ព្រមទាំងដៃគូប្រកួតប្រជែងរបស់ខ្លួនគឺប្រទេសចិនផងដែរ។ នៅក្នុងនោះលោកត្រាំបានកំណត់ពន្ធនាំចូលទៅលើប្រទេសកាណាដា និងប្រទេសម៉ិកស៊ិកចំនួន២៥% លើកលែងទំនិញប្រេងឥន្ធនៈដែលមានអាត្រាពន្ធត្រឹម១០% និងបន្ថែមពន្ធនាំចូលទៅលើដៃគូប្រកួតប្រជែងចិនចំនួន ១០% ទៅលើពន្ធ ១០%ដែលមានស្រាប់។ លោកត្រាំបានលើកឡើងថា ចំពោះការតម្លើងពន្ធគយទៅលើប្រទេសកាណាដា ប្រទេសម៉ិកស៊ិក និងប្រទេសចិននេះ គឺដើម្បីកាត់បន្ថយនូវការហូរចូលនូវទំនិញខុសច្បាប់ដែលមានដូចជាសារធាតុ fetanyle សារធាតុញៀនផ្សេងៗ និងជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់។
ផលប៉ះពាល់ទៅលើសេដ្ឋកិច្ចរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក
ប្រទេសកាណាដា ប្រទេសម៉ិកស៊ិក រួមទាំងប្រទេសចិន សុទ្ធតែជាដៃគូរពាណិជ្ជកម្មធំៗរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដោយគិតត្រឹមខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៤ ទំហំពាណិជ្ជកម្មសរុបរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកជាមួយប្រទេសកាណាដាមានតម្លៃប្រមាណ ៧,៦២១ ពាន់លានដុល្លារ, ជាមួយប្រទេសម៉ិកស៊ិកមានតម្លៃប្រមាណ ៨,៣៩៩ ពាន់លានដុល្លារ និងជាមួយប្រទេសចិនមានតម្លៃប្រមាណ ៥,៨២៤ ពាន់លានដុល្លារ យោងតាមការិយាល័យតំណាងពាណិជ្ជកម្មរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ យោងតាមសារព័ត៌មានCNN ការតម្លើងពន្ធគយនេះអាចជះផលប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកដែលគិតជាទំហំទឹកប្រាក់ប្រមាណ១.៤ទ្រីលានដុល្លាអាមេរិក ក៏ដូចជាការឡើងថ្លៃទំនិញ អតិផរណា ការរាំងស្ទះចង្វាក់ផលិតកម្ម និងការធ្លាក់ចុះនូវកំណើនសេដ្ឋកិច្ច។
សហរដ្ឋអាមេរិកនាំចូលប្រេងឆៅពីប្រទេសកាណាដានិងម៉ិកសិកចំនួន៧០% ដែលការតម្លើងពន្ធគយនេះនឹងអាចតម្លើងថ្លៃសាំងទៅដល់៧០សេនក្នុងមួយហ្គាឡុង។ បន្ថែមពីនេះ Tax Foundation បានធ្វើការវិភាគថាពន្ធដែលដាក់លើការនាំចូលទំនិញពីប្រទេសចិននឹងកាត់បន្ថយផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរយៈពេលវែង ០.១% ខណៈពេលដែលពន្ធដាក់លើទំនិញនាំចូលរបស់កាណាដានិងម៉ិកស៊ិកនឹងកាត់បន្ថយចំនួនផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបប្រមាណ ០.៣%។ លើសពីនេះ ជនអន្តោប្រវេសន៏ពុំមានក្រដាសស្នាមស្របច្បាប់ចំនួន ៨លាន៣សែន នាក់កំពុងបម្រើកម្លាំងពលកម្មនៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក។ ដូចនេះការអនុវត្តការបណ្ដេញចេញជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់នឹងផ្ដល់ផលប៉ះពាល់ដល់ម្ចាស់រោងចក្រ ឬសហគ្រាសផ្សេងៗ ដោយតម្រូវឱ្យពួកគេជ្រើសរើសបុគ្គលិកស្របច្បាប់ដែលមានប្រាក់ពលកម្មខ្ពស់ជាងមុន។ ជុំវិញការចំណាយទៅលើប្រាក់កម្រៃខ្ពស់នេះ នឹងអាចរុញច្រានឱ្យអត្រាអតិផរណារបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងកើនឡើងខ្ពស់។
ភាពតានតឹងនៃសង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្ម
លើសពីការជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានមកលើសេដ្ឋកិច្ច ការប្រកាសការដាក់ពិន័យពន្ធនេះបានបង្កើននូវភាពតានតឹងរវាងប្រទេសជាដៃគូដែលអាចឈានទៅរកសង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្មពិភពលោកដ៏គួរឱ្យបារម្ភ។ បន្ទាប់ពីការថ្លែងសុន្ទរកថារបស់លោកត្រាំស្ដីពីការអនុវត្តន៍វិធានការនេះ ប្រទេសកាណាដា ប្រទេសម៉ិកស៊ិក និងប្រទេសចិនបានផ្ទុះការប្រតិកម្មភ្លាមៗ។ ដោយក្នុងនោះ នាយករដ្ឋមន្រ្តីកាណាដា លោក Justin Trudeau បានធ្វើការឆ្លើយតបទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិកវិញ ដោយប្រកាសអំពីវិធានការតម្លើងពន្ធចំនួន ២៥% ដូចគ្នា ទៅលើទំនិញនាំចូលពីសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលមានដូចជាគ្រឿងស្រវឹង ភេសជ្ជៈ សាច់ ផលិតផលដែកនិងអាលុយមីញ៉ូម និងទំនិញជាច្រើនទៀត។ ទន្ទឹមនេះ លោកស្រី Claudia Sheinbaum, ប្រធានាធិបតីរបស់ប្រទេសម៉ិកស៊ិកក៏បានចាត់តាំងឱ្យមន្ត្រីសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនអនុវត្តនូវវិធានការអនុវត្តពន្ធនិងវិធានការផ្សេងទៀតទៅលើទំនិញរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការតម្លើងពន្ធដ៏ចម្រូងចម្រាស់របស់លោកដូណាល់ត្រាំ។ រីឯប្រទេសចិនវិញ ក៏បានលើកឡើងថា ការតម្លើងពន្ធនេះបានរំលោភបំពានទៅលើច្បាប់របស់អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក (WTO)។ ដូចនេះ ចិននឹងធ្វើការដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅកាន់ WTO ប្រសិនបើសហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែបន្តអនុវត្តវិធានការនេះមកលើប្រទេសខ្លួន។ លើសពីនេះ ចិនក៏បានឆ្លើយតបទៅវិញជាមួយនឹងពន្ធ ១០%-១៥% លើទំនិញកសិកម្ម ធ្យូងថ្ម ឧស្ម័នធម្មជាតិរាវ រថយន្តភីកអាប់ និងរថយន្តស្ព័រមួយចំនួនរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ ជារួម ការអនុវត្តវិធានការពន្ធទៅពាណិជ្ជកម្មរវាងគ្នានឹងគ្នាក្នុងរយៈពេលវែងនាំឱ្យមានភាពតានតឹងកាន់តែខ្លាំងឡើង នឹងអាចឈានទៅរកសង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្មពិភពលោកនាពេលអនាគត។
ហេតុផលនយោបាយរបស់លោកត្រាំ
យ៉ាងណាមិញ កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥ នេះ លោកដូណាល់ត្រាំបានប្រកាសជាថ្មីអំពីការពន្យាពេលអនុវត្តពន្ធនេះជាលើកទី២ ដែលនឹងពន្យារហូតដល់ថ្ងៃទី២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥។ ចំពោះនាយករដ្ឋមន្ត្រីកាណាដា និងប្រធានាធិបតីម៉ិកស៊ិក ក៏បានធ្វើការឆ្លើយតបវិញដោយធ្វើការពន្យាពេលអនុវត្តពន្ធគយលើសហរដ្ឋអាមេរិកដូចគ្នា។ ត្រង់ចំណុចនេះ បើយើងក្រឡេកមើលមួយជ្រុងទៀត លោកដូណាល់ត្រាំ ព្យាយាមប្រើប្រាស់វិធានការពន្ធគយនេះដើម្បីជាអាវុធដ៏មុតស្រួចក្នុងការទាញសម្ព័ន្ធមិត្តនិងដៃគូប្រកួតប្រជែងរបស់ខ្លួនចូលមកចរចារទៅលើបញ្ហាសេដ្ឋចម្បងមួយចំនួនដូចជា ឱនភាពពាណិជ្ជកម្ម អន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់ និងលំហូរនៃគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់ជាជាងការទប់ស្កាត់ការហូរចូលនូវទំនិញខុសច្បាប់។ បើយើងគិតពីផលប្រយោជន៍របស់សហរដ្ឋអាមេរិក គឺលោកត្រាំព្យាយាមដើរតាមលទ្ធិនយោបាយ “អាមេរិកជាចម្បង” ក្នុងគោលបំណងការពារនិងលើកម្ពស់នូវផលិតផលក្នុងស្រុកក៏ដូចជាដើម្បីកាត់បន្ថយនូវឱនភាពពាណិជ្ជកម្ម។ លើសពីបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច លោកត្រាំបានព្យាយាមផ្សារភ្ជាប់ការតម្លើងពន្ធជាមួយការការពារសន្តិសុខជាតិរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក តាមរយៈការរឹតបន្តឹងទៅលើជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់និងការជួញដូរគ្រឿងញៀន។ យោងតាមសារព័ត៌មាន Vox លោកដូណាល់ត្រាំអះអាងថា ប្រទេសកាណាដា និងម៉ិកស៊ិកបានបរាជ័យក្នុងការទប់ស្កាត់លំហូរនៃសារធាតុ fentanyl និងជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់ចូលទៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក។ លោកបានលើកឡើងទៀតថា ការអនុវត្តពន្ធគយនេះមិនមែនជាការបញ្ឆេះសង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្មនោះទេ ផ្ទុយទៅវិញវាគឺជាការប្រយុទ្ធប្រឆាំងទៅនឹងពាណិជ្ជកម្មគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់និងការកើនឡើងលើសលប់នូវជនអន្តោប្រវេសន៍គ្មានក្រដាសស្នាមមកក្នុងទឹកដីអាមេរិក ព្រមទាំងដើម្បីពង្រឹងបន្ថែមទៅលើសន្តិសុខជាតិរបស់ប្រទេសខ្លួន។ ចំណែកឯក្នុងករណីរបស់ប្រទេសចិនវិញ អាមេរិកប្រើប្រាស់គោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្មនេះក្រោមរូបភាពជាយុទ្ធសាស្រ្តប្រឆាំងនឹងការអនុវត្តសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសចិននិងដើម្បីអូសទាញប្រទេសចិនឱ្យមកចូលតុចរចារទាក់ទិននឹងបញ្ហាការអនុវត្តពាណិជ្ជកម្ម ដូចជាការលួចនូវកម្មសិទ្ធបញ្ញា និងពង្រឹងតុល្យភាពពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំងពីរឡើងវិញ។
