"ថង់ប្រាជ្ញារបស់កម្ពុជា ដឹកនាំដោយគ្រាប់ពូជរបស់កម្ពុជា"

វិចារណកថាថ្ងៃសុក្រ

ភាពរកាំរកូសរវាងប្រជាជនហុងកុង និង រដ្ឋាភិបាលចិននៅឆ្នាំ២០៤៧ទៅលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងសេរីភាព

ចំពោះការវិភាគទៅលើករណីហុងកុង យើងឃើញមានមតិផ្សេងៗគ្នាចំនួន២ដែលទស្សន៍ទាយអំពីជោគវាសនារបស់ហុងកុងបន្ទាប់ពីកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងចិននិងអង់គ្លេសក្នុងការដាក់ហុងកុងជាតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសត្រូវបានបញ្ចប់នៅឆ្នាំ២០៤៧។​ ចំពោះមតិខ្លះទៀតដូចជាមតិរបស់លោក Benny Tai លោកបានយល់ថា ចិនអាចនឹងឱ្យហុងកុងមានឱកាសក្នុងការបន្តនូវរបៀបរបបនយោបាយដូចមុនដដែលទោះបីជាហុងកុងត្រូវបានប្រគល់ទៅឱ្យចិនវិញយ៉ាងពេញលេញ។​ ប៉ុន្តែ​​​​ចំពោះអ្នកវិភាគដូចជាលោក Kenneth Chan និង​លោក Robert Morris​ ពួកគេមានគំនិតយល់ស្របគ្នាថា​ កិច្ចព្រមព្រៀងអំពីហុងកុងនេះគឺជាកិច្ចព្រមព្រៀងដែលមានអាយុកាលតែ៥០ឆ្នាំតែប៉ុណ្ណោះ ហេតុដូចនេះហើយបន្ទាប់ពីកិច្ចសន្យានេះត្រូវបានបញ្ចប់ នោះច្បាស់ណាស់ថាចិននឹងប្រាកដជាគ្មានហេតុផលអ្វីត្រូវទុកឱ្យហុងកុងបន្តស្ថិតនៅជាតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសនៅក្រោមគោលការណ៍ «ប្រទេសមួយ ប្រព័ន្ធពីរ»​ ទៀតទេ ហើយហុងកុងនឹងមកស្ថិតក្រោមការដឹកនាំតាមបែបនយោបាយកុម្មុយនីសផ្តាច់ការបែបទីផ្សារសេរី។​ ប្រសិនបើយើងលើកយកមតិដែលថាចិននឹងគ្រប់គ្រងហុងកុងតាមបែបផែនរបស់ចិនដីគោក​មកពិភាក្សាយើងនឹងអាចធ្វើការសន្និដ្ឋានថាបើសិនជាចិនគ្រប់គ្រងហុងកុងឲ្យកាន់តាមរបបកុម្មុយនីស្ត​ទាំងស្រុង ហើយមានការរឹតត្បឹតសេរីភាពនយោបាយ នោះប្រជាជនហុងកុងអាចនឹងមិនព្រមទទួលយករបបកុម្មុយនីស្តចិននេះទេ ហើយវាក៏អាចធ្វើឲ្យមានការប្រឆាំងតបទៅរដ្ឋាភិបាលចិនវិញផងដែរបើទោះកិច្ចព្រមព្រៀងទៅលើបញ្ហាហុងកុងត្រូវបានបញ្ចប់​។​ការសន្និដ្ធានបែបនេះគឺផ្អែកទៅតាមការវិភាគទៅលើហេតុផលមួយចំនួនដែលអាចឲ្យយើងហ៊ានសន្និដ្ឋានថាប្រជាជនហុងកុងមានទំនោរទៅរកការទាមទារឲ្យមានការផ្តល់សេរីភាពនិងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស​...

សង្គ្រាមត្រជាក់ថ្មី អាមេរិក-ចិន

មានរឿងមួយដែលគួរតែរំលឹកទាក់ទងនឹងទំនាក់ទំនងការទូតរវាងមហាអំណាចជើងចាស់អាមេរិក  និង មហាអំណាចជើងថ្មីចិនគឺកាលពីឆ្នាំ ១៩៥៤ ស្រាប់តែលោក ចន ហ្វូស្ទ័រ ឌូលស៍ (John Foster Dulles) រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសអាមេរិកមិនព្រមចាប់ដៃជាមួយ និងលោក ជូ អេន ឡាយ (Zhou Enlai) នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសចិននៅសម័យនោះ។ នេះជាឧប្បត្តិហេតុការទូតមួយស្តែងឱ្យឃើញថា  អាមេរិកនាពេលនោះ​មើលងាយខ្លាំងណាស់ចំពោះប្រទេសនៅអាស៊ីជាពិសេសប្រទេសចិនព្រោះកាលនោះចិនជាប្រទេសទន់ខ្សោយនិងក្រីក្រ។ ៦០ឆ្នាំក្រោយមក អ្វីៗគ្រប់យ៉ាងបានប្រែប្រួលស្ទើរតែទាំងស្រុង ជាពិសេសប្រទេសចិននៅក្នុងក្រសែភ្នែកអាមេរិកក៏ព្រោះតែសន្ទុះសេដ្ឋកិច្ចដ៏ខ្លាំងក្លារបស់ចិនក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះ។...

បញ្ហាជាប់សាច់របស់ចិន ក្នុងសម័យកូវីដ ១៩

ប្រទេសចិនបានប្រែក្លាយពីនាគក្រដាសដែលប្រទេសមហាអំណាចមានបំណងចង់ហែកជាចម្រៀកៗក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ ទៅជាប្រទេសដែលមានសក្តានុពលសេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ និងយោធានាពេលបច្ចុប្បន្ន រហូតដល់មានមហិច្ឆតាចង់ពង្រីកតួនាទីរបស់ខ្លួនទៅជាអ្នកដឹកនាំពិភពលោក។​ ក្នុងសម័យកូវីដ១៩ នេះ​ ចិនបានបង្វែរចំណាប់អារម្មណ៍ពិភពលោកទៅលើកំដៅទីតាំងភូមិសាស្ត្ររបស់ខ្លួន ដូចជា​ ច្បាប់ស្តីពីសន្តិសុខជាតិហុងកុង ជំងឺចាស់នៃសាច់ជាប់ខ្លួនចិន(តៃវ៉ាន់) និងការប្រឈមមុខដាក់គ្នាតាមព្រំដែនឥណ្ឌា-ចិន។ ក្រោយការស្រាកស្រានបាតុកម្មដោយសារវត្តមានមេរោគ១៩ កាលពីឆ្នាំ២០១៩ បង្កឡើងដោយរដ្ឋាភិបាលប្រទេសចិនចង់ធ្វើច្បាប់បត្យាប័ន ចិនបានអបអរសាទរខួបទី២៣ឆ្នាំនៃការប្រគល់ហុងកុងមកឲ្យចិនវិញដោយ”ច្បាប់ស្តីពីសន្តិសុខជាតិហុងកុង”។ ច្បាប់ស្តីពីសន្តិសុខជាតិហុងកុងបានចែងពីបទល្មើសដែលស្ថិតក្នុងច្បាប់នេះដូចជា ការផ្តាច់ទឹកដី សកម្មភាពវិទ្ធង្សនា សកម្មភាពភេរវកម្ម និងការឃុបឃិតជាមួយបរទេសដែលគម្រាមកំហែងសន្តិសុខជាតិហុងកុង។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ រដ្ឋាភិបាលប៉េកាំងអាចនឹងលូកដៃក្នុងការងារផ្ទៃក្នុងរបស់ហុងកុង តាមរយៈអំណាចក្នុងការត្រួតពិនិត្យលើការ អនុវត្តច្បាប់របស់អាជ្ញាធរ...
spot_img

អត្ថបទពេញនិយម

ចួលរួម 1$ ដើម្បីគាំទ្រអ្នកសរសេរអត្ថបទ និង វិចិត្រករ
ចួលរួម 1$ ដើម្បីគាំទ្រអ្នកសរសេរអត្ថបទ និង វិចិត្រករ