វិចារណកថាថ្ងៃសុក្រ

ប្រាក់អឺរ៉ូគឺជារូបិយប័ណ្ណរបស់ប្រទេសសហភាពអឺរ៉ុបចំនួន១៩និងជារូបិយប័ណ្ណសំខាន់បំផុតទីពីរនៅក្នុងពិភពលោកបន្ទាប់ពីប្រាក់ដុល្លារសហអាមេរិក។ រយៈពេលជាង២ទស្សវត្សមកហើយដែលរូបិយប័ណ្ណនេះត្រូវបានបង្កើតឡើងហើយអ្វីដែលមិនធ្លាប់កើតឡើងនោះគឺ ប្រាក់អឺរ៉ូបានធ្លាក់ចុះស្មើនឹងប្រាក់ដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិកជាលើកដំបូងខណៈដែលបណ្តាប្រទេសអឺរ៉ុបទាំងនោះកំពុងជួបផលវិបាកនៃវិបត្តិថាមពលដែលបណ្តាលមកពីសង្រ្គាមរុស្សី-អ៊ុយក្រែន។ ការធ្លាក់ចុះនៃតម្លៃលុយនេះកាន់តែបង្កឱ្យមានភាពយ៉ាប់យឺនដល់សេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់ជាពិសេសពន្យឺតការដោះស្រាយនូវវិបត្តិថាមពលនិងអតិផរណាដែលកំពុងតែកើតមានស្រាប់និងការព្រួយបារម្ភថា ឱនភាពសេដ្ឋកិច្ចអាចនឹងកើតមានឡើង។ អឺរ៉ុបកំពុងជួបប្រទះនឹងកំណើនអតិផរណាដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមកជាង២០ឆ្នាំមកនេះ ការធ្លាក់ចុះនៃតម្លៃលុយអឺរ៉ូបានបន្ថែមសម្ពាធទៅដល់កំណើនអតិផរណាទៅលើតំបន់អឺរ៉ូដែលបង្កឡើងពីការកើនឡើងនូវតម្លៃថាមពលយ៉ាងឆាប់រហ័ស ព្រោះថាអ្នកដែលកាន់លុយអឺរ៉ូកាន់តែបាត់បង់អំណាចនៃការទិញ។ ជាទូទៅ លុយដុល្លារអាមេរិកត្រូវបានទូទាត់ប្រហែលជា៥០%នៃពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ និងត្រូវបានប្រតិបត្តិការជាង៩០%នៅក្នុងទីផ្សារប្តូរប្រាក់បរទេស ហើយការណ៍ដែលលុយអឺរ៉ូបានធ្លាក់ចុះ វាកាន់តែប៉ះពាល់ទៅដល់តម្លៃទំនិញរនាំចូលទំនិញទៅកាន់ទីផ្សារអឺរ៉ុប។ ជាក់ស្តែងប្រហែលពាក់កណ្តាលនៃទំនិញនាំចូលនៅក្នុងតំបន់អឺរ៉ូត្រូវបានទូទាត់ជាប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក នេះបើតាមការចេញផ្សាយរបស់ Eurostat។ ហេតុនេះហើយការធ្លាក់ចុះតម្លៃនៃប្រាក់អឺរ៉ូទាមទារឱ្យបណ្តាប្រទេសតំបន់អឺរ៉ូត្រូវការលុយអឺរ៉ូកាន់តែច្រើនដើម្បីប្តូរយកលុយដុល្លារអាមេរិកក្នុងការទិញទំនិញ ជាពិសេសគឺប្រេងឆៅនិងឧស្ម័ន។ ផ្ទុយមកវិញ ការថយចុះនៃលុយអឺរ៉ូអាចមានផលវិជ្ជមានក្នុងការនាំចេញ ព្រោះថាទំនិញនាំចេញនឹងកាន់តែមានតម្លៃថ្លៃជាងមុន ក៏ប៉ុន្តែវានឹងធ្វើឱ្យស្ថានភាពកាន់តែដុនដាបទៅលើការនាំចូល។ បើយើងក្រឡេកមកមើលពីប្រភេទទំនិញនៃការនាំចេញនាំចូលរបស់ប្រទេសតំបន់អឺរ៉ុប យើងឃើញថា ៦៥%នៃការនាំចេញសរុបគឺគ្រឿងម៉ាស៊ីន យានយន្ត...

អស់រយៈពេលជាង ២ ទសវត្សន៍ចាប់តាំងពី "សេដ្ឋកិច្ចពពុះ" ផ្ទុះឡើងនៅចុងទសវត្សន៍ឆ្នាំ ១៩៨០ ប្រទេសជប៉ុនបានប្រឈមមុខនឹងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចយឺត និងបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចដ៏មានឥទ្ធិពលចំនួនបី៖ បរិត្តផរណា បំណុល និងប្រជាសាស្រ្ត (ចំនួនប្រជាជនមានវ័យចំណាស់ជាច្រើន គួបផ្សំនឺងការថយចុះនៃកំណើនប្រជាជនទាំងស្រុង)។ ហេតុដូចនេះហើយ បន្ទាប់ពីលោកស្ហីនហ្សូ អាបេ បានឡើងកាន់តំណែងសារជាថ្មី ដែលបានក្លាយជាបេក្ខភាពមានឥទ្ធិពលជាងគេក្នុងការឈរឈ្មោះជានាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន លោកក៏បានចាប់ផ្តើមអនុម័តគោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច "Abenomics" ដែលជំរុញឱ្យមានការងើបឡើងវិញនៃសន្ទុះសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសជប៉ុនក្នុងសតវត្សន៍ថ្មីនេះ ។ យុទ្ធសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ចនេះ មានគោលដៅសង្គ្រោះសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសជប៉ុនពីការជាប់គាំងរយៈពេល...

ប្រទេសក្រិកគឺជាប្រទេសមួយនៅក្នុងសហភាពអឺរ៉ុប ដែលបានចូលជាសមាជិកតំបន់ប្រាក់អឺរ៉ូ (Eurozone) នៅក្នុងឆ្នាំ២០០១ គឺជាប្រទេសមួយដែលទទួលរងនូវវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរបំផុតនៅក្នុងតំបន់ប្រាក់អឺរ៉ូនៅពេលដែលពិភពលោកត្រូវបានគ្របដណ្តប់ដោយវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចសកលកាលពីឆ្នាំ២០០៨។ ប្រទេសក្រិកមានទំហំបំណុលជាតិយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់​​​ ដែលមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ប្រទេសក្រិកក៏នៅតែជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសដែលមានបំណុលជាតិច្រើនជាងគេបំផុតផងដែរនៅក្នុងពិភពលោក។ នៅក្នុងអត្ថបទនេះ យើងនឹងក្រលេកមកមើលអំពីមូលហេតុដែលបណ្តាលឱ្យប្រទេសក្រិកធ្លាក់ចូលទៅក្នុងបំណុលបរទេសដ៏មហាសាលបែបនេះ។ រូបភាពសេដ្ឋកិច្ចនៃប្រទេសក្រិក និងមូលហេតុនៃការធ្លាក់ចូលទៅក្នុងបញ្ហាបំណុលដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ នៅមុនពេលដែលពិភពលោកជួបប្រទះនឹងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចសកលនៅឆ្នាំ២០០៨ ប្រទេសក្រិកបានជួបប្រទះនូវអស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ចជាស្រេចរួចទៅហើយ ដោយសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសនេះត្រូវរងគ្រោះដោយសារតែការកើនឡើងនៃកម្រិតអតិផរណា​ ឱនភាពសារពើពន្ធនិងពាណិជ្ជកម្ម ព្រមទាំងការធ្លាក់ចុះនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចផងដែរ។​ បើយោងទៅតាមទិន្នន័យដែលបានចេញផ្សាយដោយគេហទំព័ររបស់​ OECD នៅត្រឹមឆ្នាំ ២០២១ ទំហំបំណុលជាតិរបស់ប្រទេសក្រិកបានកើនឡើងទៅដល់ទៅ ២២២.៤% ប្រសិនបើធៀបទៅនឹងទំហំផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប  ដែលបំណុលទាំងនោះគឺជាកម្ចីពីប្រទេសនៅក្នុងសហភាពអឺរ៉ុប​​...

ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ជំហររបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកនៅតែ មិនមានភាពច្បាស់លាស់។ ក្នុងអំឡុងពេលរដ្ឋបាលរបស់លោកអតីតប្រធានាធិបតី​ បារ៉ាក់ អូបាម៉ា លោកបានព្យាយាម ប្រើប្រាស់គោលនយោបាយការបរទេសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកឆ្ពោះទៅតំបន់អាស៊ី ខណៈដែលក្នុងរដ្ឋបាលរបស់ លោក ដូណាល់ ត្រាំ អតីតប្រធានាធិបតី បានផ្លាស់ប្តូរផ្ទុយគ្នាដោយលោកបានដកខ្លួនចេញពីភាពជាដៃគូអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិកក្នុងឆ្នាំ ២០១៧។ នៅឆ្នាំ២០២០លោកចូ បៃឌិនមានការប៉ុនប៉ងបង្កើតយុទ្ធសាស្ត្រជាថ្មី ក្នុងការកសាងនូវជំហររបស់ សហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងទឹកដីឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកដោយសង្កត់ធ្ងន់លើសម្ព័ន្ធមិត្ត ដៃគូពាណិជ្ជកម្ម ការវិនិយោគ សន្តិសុខ និងវិធីសាស្រ្តសេដ្ឋកិច្ចផ្សេងទៀតនៅក្នុងតំបន់។អត្ថបទនេះយើងនឹងវិភាគឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅទៅលើគោលនយោបាយបរទេសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក សេរីភាវូបនីយកម្មសេដ្ឋកិច្ច...

សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ឬហៅកាត់ថា អាស៊ាន (ASEAN) ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយសហស្ថាបនិកចំនួនប្រាំប្រទេសរួមមានថៃ ឥណ្ឌូនេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី សិង្ហបុរី និងហ្វ៊ីលីពីន កាលពីថ្ងៃទី០៨ សីហា ១៩៦៧។ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៩ អង្គការថ្នាក់តំបន់មួយនេះមានសមាជិកទាំងអស់ចំនួន១០ប្រទេសដែលស្ថិតនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលជាតំបន់ស្ថិតនៅចន្លោះរវាងមហាសមុទ្រឥណ្ឌា និងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក។ អាស៊ានជារួម មានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចលឿនរហ័សជាងគេ ដោយអាចរក្សាអត្រាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រមាណជា ៤.៦% ហើយបើគិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៩ អាស៊ានមានទំហំសេដ្ឋកិច្ចធំជាងគេលំដាប់ទី៥ក្នុងពិភពលោក នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍ ADO។ ក្រៅពីទំហំសេដ្ឋកិច្ច...

នៅក្នុងពាក់កណ្តាលខែឧសភា ឆ្នាំ២០២២ ប្រទេស២ដែលមានព្រំប្រទល់ជាប់ប្រទេសរុស្ស៊ី គឺប្រទេសស៊ុយអែត និងប្រទេសហ្វាំងឡង់បានដាក់បេក្ខភាពដើម្បីក្លាយជាសមាជិកអង្គការណាតូ ជាផ្លូវការ។ ការសម្រេចចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំង២គឺបណ្តាលមកពីជម្លោះដែលកើតមានឡើង រវាងប្រទេសរុស្ស៊ីនិងអ៊ុយក្រែនអស់រយៈពេលជាង៤ ខែទៅហើយ។ ប៉ុន្តែបេក្ខភាពរបស់ប្រទេសទាំង ២ គឺ មិនមានភាពរលូននោះទេ ដោយសារតែមានការជំទាស់ពីសមាជិកមួយរូបនៅក្នុងអង្គការណាតូ គឺប្រទេសតួកគី។ ហេតុអ្វីបានជាប្រទេសតួកគីជំទាស់នឹងបេក្ខភាពរបស់ប្រទេសហ្វាំងឡង់និងស៊ុយអែត? ការជួយជ្រោមជ្រែងសត្រូវរបស់ប្រទេសតួកគី មូលហេតុចម្បងមួយដែលប្រទេសតួកគីជំទាស់នឹងបេក្ខភាពរបស់ប្រទេសស៊ុយអែតនិងហ្វាំងឡង់ នោះគឺដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលអក់ការា （Ankara）បានចោទថារដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសអ៊ីរ៉ុបខាងជើងទាំង២ គឺបានជួយជ្រោមជ្រែងទៅដល់ក្រុមយោធាPKK ដែលរដ្ឋាភិបាលប្រទេសតួកគីចាត់ទុកថាជាក្រុមភេវរកម្ម។ ក្រុមPKK មានឈ្មោះពេញថាគណបក្សពលករឃីឌីស្ថាន (Kurdistan Workers'...

ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច គឺជាឧបករណ៍នយោបាយការបរទេសមួយដែលយើងទាំងអស់គ្នាសុទ្ធតែធ្លាប់បានឮនិងដឹងអំពីវាជាប្រចាំ។ ប្រទេសជាច្រើន ជាពិសេសប្រទេសដែលមានធនធានសេដ្ឋកិច្ចឈានមុខតែងតែប្រើប្រាស់ការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចទៅលើប្រទេសណាមួយដើម្បីសម្រេចបាននូវគោលនយោបាយការបរទេសរបស់ខ្លួនក្នុងការទាមទារឱ្យប្រទេសដែលទទួលរងនូវទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចបំពេញតាមលក្ខខណ្ឌជាក់លាក់ណាមួយ។ នៅក្នុងអត្ថបទនេះយើងនឹងក្រឡេកមើលឱ្យបានស៊ីជម្រៅថាតើអ្វីទៅជាការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច? តើគំនិតទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចចាប់ផ្តើមលេចឡើងជារូបរាងតាំងពីពេលណាមក? ហើយតើវាមានដំណើរប្រព្រឹត្តិទៅយ៉ាងដូចម្តេច? បន្ទាប់អំពីការឆ្លើយទៅនឹងសំណួរដែលបានលើកឡើងខាងលើរួច អត្ថបទនេះនឹងបន្តធ្វើការសិក្សារទៅលើករណីនៃប្រទេសរុស្ស៊ីថាតើការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចពីបណ្តាប្រទេសផ្សេងៗក្រោយការវាយប្រហាររបស់រុស្ស៊ីទៅលើប្រទេសអ៊ុយក្រែន បានធ្វើឱ្យមានផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះដល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់រុស្ស៊ីផងដែរ។ កំណរកំណើតនៃគំនិតទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច ការប្រើប្រាស់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចគឺត្រូវបានការសិក្សារជាច្រើនទទួលស្គាល់ថាជាឧបករណ៍នយោបាយមួយដែលមិនមានការបង្កជាសង្គ្រាមវាយប្រហារដោយអាវុធ ឬការបង្ហូរឈាមគ្នាឡើយ ដូច្នេះវាត្រូវបានគេយល់ថាជាឧបករណ៍សង្គ្រាមសន្តិវិធីមួយ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍នោះគឺទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចគឺជាគោលគំនិតមួយដែលបានចាប់បដិសន្ធិឡើងតាំងតែពីឆ្នាំ ៤៣២ មុនគ.ស មកម្ល៉េះដែលសកម្មភាពនៃការប្រើប្រាស់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចគឺត្រូវបានគេកត់សម្គាល់ថាបានកើតឡើងដំបូងបំផុតនៅក្នុងចក្រភពអាថែន (Athenian Empire) នៅពេលដែលចក្រភពនេះបានហាមមិនឱ្យអ្នកជំនួញពីក្រុង មេហ្គារ៉ា (Megara) ដែលជាសត្រូវរបស់ខ្លួនធ្វើពាណិជ្ជកម្មនៅក្នុងចក្រភពរបស់ខ្លួននោះទេ។ យ៉ាងណាមិញ បើទោះបីជាការកកើតឡើងនៃទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចត្រូវបានគេប្រទះថាបានកើតឡើងតាំងពីច្រើនឆ្នាំមុនគ.សមក...

ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក រាប់ចាប់តាំងពីប្រធានាធិបតី George W. Bush រហូតមកដល់ ប្រធានាធិបតី ចូ បៃឌិន បានយកចិត្ដទុកដាក់ទៅលើការពង្រីកអំណាចរបស់ប្រទេសចិន។ យ៉ាងណាមិញ ទោះបីជា ប្រធានាធិបតី George W. Bush ជាអ្នកផ្ដើមមុនគេថាចិនគឺជាដៃគូប្រកួតប្រជែងយុទ្ធសាស្ត្រក្ដី ប៉ុន្តែក្រោយពីការវាយប្រហារនៅអគារភ្លោះមក លោកបានងាកមកផ្ដោតលើសង្គ្រាមប្រឆាំងភេរវកម្មវិញ។ មកដល់សម័យលោកប្រធានាធិបតី បា រ៉ាក់អូបាម៉ា វិញ គឺមានយុទ្ធសាស្ត្រ...

ស្ថានភាពរបស់ប្រទេសចិនបច្ចុប្បន្នគឺស្រដៀងគ្នានឹងស្ថានភាពប្រទេសក្នុងពិភពលោកបានជួបប្រទះអំឡុងឆ្នាំ២០២១ ដែលករណីឆ្លងថ្មីនៃកូវីដ១៩នៅតែជាវត្តមានគួរឱ្យព្រួយបារម្ភខ្លាំង និងនៅតែមានវិធានការបិទខ្ទប់ការដ៏តឹងរឹង។ ទីក្រុងធំៗចំនួន២គឺទីក្រុងសៀងហៃនិងទីក្រុងប៉េកាំងដែលជាដង្ហើមសេដ្ឋកិច្ចរបស់ចិនបានទទួលរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំងជាងគេក្រោយពីការបន្តអនុវត្តគោលនយោបាយយ៉ាងតឹងរឹង ក៏ប៉ុន្តែលោកប្រធានាធិបតីចិននៅតែជំនះយ៉ាងដាច់ខាតលើការបិទខ្ទប់នេះ។ គោលនយោបាយសូន្យកូវីដ (Zero Covid Policy) គោលនយោបាយសូន្យកូវីដរបស់ប្រទេសចិន គឺជាការដាក់ចេញនូវវិធានការដ៏តឹងរ៉ឹងមួយចំនួន ដោយអនុវត្តយុទ្ធសាស្ត្រនៃការប្រើប្រាស់ការបិទខ្ទប់យ៉ាងតឹងរ៉ឹង ដូចជាការបិទផ្លូវ សង្កាត់ទាំងមូលនៅទូទាំងប្រទេស ការធ្វើតេស្តជាលក្ខណៈទ្រង់ទ្រាយធំ រួមទាំងការធ្វើចត្តាឡីស័ក ដើម្បីទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃមេរោគឆ្លងចូលសហគមន៍។ គោលបំណងនៃការអនុវត្តវិធីសាស្ត្រនេះ គឺជាការបញ្ចប់ទាំងស្រុងនូវការរីករាលដាលនៃមេរោគនៅក្នុងសហគមន៍ ដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យមានសកម្មភាពសង្គម និងសេដ្ឋកិច្ចធម្មតាឡើងវិញ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយក៏ការអនុវត្តវិធានការនេះនៅប្រទេសចិនគឺមានលក្ខណៈតឹងរ៉ឹងខ្លាំង ដូចជាការបិទខ្ទប់ទាំងស្រុងចំពោះតំបន់ដែលមានអ្នកឆ្លងសូម្បីតែម្នាក់ ការមិនអនុញ្ញាតិឱ្យប្រជាជនចេញក្រៅលើកលែងតែករណីចាំបាច់ឬបន្ទាន់ ការបិទសាលារៀន ការដឹកជញ្ជូនសាធារណៈត្រូវបានផ្អាកដោយការធ្វើដំណើរស្ទើរតែទាំងអស់ត្រូវបានហាមឃាត់...

ជប៉ុនគឺជាប្រទេសពិសេសមួយ ដែលឡើងចុះៗ ជាប្រទេសទន់ខ្សោយ បន្ទាប់មកក្លាយជាប្រទេសខ្លាំង ក្រោយមកធ្លាក់ខ្លួន ហើយចុងក្រោយនេះគឺមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចប៉ុន្តែខ្សោយយោធា។ ក្រោយពីបានអនុវត្តគោលនយោបាយបើកចំហរទៅកាន់ពិភពលោកនៅដើមសតវត្សទី២០ ចក្រភពជប៉ុនដែលជាមហាអំណាចអាស៊ី ចាប់ផ្ដើមរីកចម្រើនលើវិស័យឧស្សាហកម្ម និងយោធាយ៉ាងខ្លាំង ។ ពេលនោះឯងដែលជប៉ុនផ្ដើមមានមហិច្ឆតាវាទទីនិយម និងបានឈ្លានពានប្រទេសជិតខាងខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់ ហើយនៅក្នុងសម័យសង្គ្រាមលោកលើកទី២ ជប៉ុនបានចងសម្ព័ន្ធត្រីភាគីជាមួយ អាល្លឺម៉ង់ និងអ៊ីតាលី ដើម្បីសម្រេចមហិច្ឆតាអាណានិគមនិយម។ តែនៅទីបំផុតក៏ត្រូវបរាជ័យទៅវិញនៅឆ្នាំ ១៩៤៥ ក្រោមស្នាដៃអាមេរិក ដោយចាប់ពីពេលនោះ កម្លាំងយោធាជប៉ុនបានចុះខ្សោយរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។ យោធាជប៉ុនចុះខ្សោយព្រោះរដ្ឋធម្មនុញ្ញ មាត្រាទី៩ ជប៉ុនគឺជាមហាសេដ្ឋកិច្ចលំដាប់ទី២នៅអាស៊ី...

កាលណានិយាយពីការរួមចំណែករបស់ប្រទេសបារាំងក្នុងសហភាពអឺរ៉ុប យើងត្រូវរំឮកពីដើមកំណើតនៃសហភាអឺរ៉ុបជាមុនសិន នោះគឺរដ្ឋបុរសដ៏អស្ចារ្យជនជាតិបារាំងពីររូបគឺលោក Jean Monnet (១៨៨៨ - ១៩៧៩) និងលោក Robert Schuman (១៩៨៦ - ១៩៦៣)។ ឥស្សរជនទាំងពីររូបនេះត្រូវបានចាត់ទុកថាជាស្ថាបត្យករនៃគម្រោងសមាហរណកម្មអឺរ៉ុប ជាអ្នកដែលផ្ដួចផ្ដើមនូវផ្នត់គំនិតសាមគ្គីភាពរវាងរដ្ឋនិងរដ្ឋ ជាជាងការកាប់សម្លាប់គ្នា បង្កឱ្យកើតជាសង្គ្រាម នេះបើផ្អែកទៅលើសេចក្តីប្រកាសរបស់លោក Robert Schuman នៅថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៥០...

នៅពេលដែលភ្លើងសង្គ្រាមលោកលើកទី ២ បានរលត់ ប្រទេសដែលឈ្នះសង្គ្រាមទាំង ៥ បានមូលមតិគ្នាដើម្បីបង្កើតរបបថ្មីមួយសម្រាប់ដឹកនាំពិភពលោក និងជាពិសេសគឺបញ្ចៀសសង្គ្រាមលោកទី ៣។ តាមពិតទៅ ត្រឡប់មើលទៅប្រវត្តិសាស្រ្ត ក្នុងពេលដែលសង្រ្គាមលោកលើកទី២កំពុងបន្ត អាល្លឺម៉ង់និងជប៉ុននៅពុំទាន់ចុះចាញ់ មេដឹកនាំនៃប្រទេសធំទាំងបីគឺ លោក Franklin D. Roosevelt នៃសហរដ្ឋអាមេរិក លោក Winston Churchill នៃចក្រភពអង់គ្លេស និង លោក...